انجمن مخاطره شناسی ایران
مدیریت مخاطرات محیطی
2423-415X
2423-4168
8
4
2021
12
22
عوامل موثردر ایجاد غلظت فلزات سنگین در گردوغبار هوای کلانشهر تهران و مخاطرات آن
321
335
FA
فاطمه
ارسلانی
دکتری مخاطرات آب و هوا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
arsalani.f.64@gmail.com
بهلول
علیجانی
استاد گروه اقلیم شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
bralijani@gmail.com
10.22059/jhsci.2021.329792.673
فلزات سنگین موجود در گرد و غبار هوا، جزء خطرناکترین آلایندههایی است که سلامتی انسان و محیط را مورد تهدید جدی قرار میدهد. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل افزایش غلظت فلزات سنگین (Al, As, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mg, Mn, Ni, Pb, Se, Si, V, Zn) موجود در گردوغبار ریزشی هوای کلانشهر تهران و بررسی وضعیت آلودگی و پراکندگی آن روی ایستگاههای مورد مطالعه است. بدین منظور 28 نمونه غبار ریزشی در زمستان 1396 از مناطق مختلف تهران جمعآوری شد. آنالیز XRF غلظت عناصر سنگین موجود در آن را مشخص کرد. با روش تجزیه مؤلفه اصلی(PCA)، 15 عنصر سنگین مورد مطالعه، در سه عامل خلاصه شد. سپس عاملهای استخراج شده، با روش آماری تجزیه خوشهای(CA) و با استفاده از روش ادغام وارد گروهبندی شد. جهت تعیین پراکندگی فضایی هر عامل در منطقهی مورد مطالعه، از روش درونیابی کریجینگ در GIS استفاده شد. نتایج وجود سه عامل طبیعی، انسانی و ترکیبی از عاملهای طبیعی و انسانی را در افزایش غلظت فلزات سنگین در غبار ریزشی کلانشهر تهران نشان داد. عوامل طبیعی در شمال تهران، عوامل انسانی در شرق تهران و ترکیبی از عاملهای طبیعی و انسانی در جنوب تهران در آلودگی غبار ریزشی به فلزات سنگین نقش بیشتری داشت. تحلیل نتایج نشان داد تراکم جمعیت، ترافیک و حجم تردد، بخصوص تردد خودروهای سنگین و دیزلی، صنایع و معادن، الگوی توپوگرافی، الگوی پوشش گیاهی، الگوی باد غالب و وضعیت پایداری هوا در غلظت عناصر سنگین موجود در غبار ریزشی تهران نقش دارد. بنابراین برای مدیریت و کنترل آلودگی، گسترش و بهینهسازی حمل و نقل عمومی و گسترش فرهنگ استفاده از آن (بخصوص مترو) مخصوصاً در نیمهی شرقی تهران و ایجاد پوشش گیاهی بیشتر و مرتفعتر در مناطق حاشیه غربی و جنوبی شهر تهران پیشنهاد میگردد.
تحلیل عاملی,تجزیه خوشهای,تهران,فلزات سنگین,غبار ریزشی,GIS,مخاطرات
https://jhsci.ut.ac.ir/article_85881.html
https://jhsci.ut.ac.ir/article_85881_a25e0ac9b5a456cfd20380130a4ad547.pdf
انجمن مخاطره شناسی ایران
مدیریت مخاطرات محیطی
2423-415X
2423-4168
8
4
2021
12
22
تحلیل مورفومتری و مخاطرات تکتونیکی گسل زندان در منطقۀ جاسک بهمنظور توسعۀ پایدار
337
354
FA
مهرداد
سرهنگی
دانشجوی دکتری تکتونیک، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه علوم زمین، تهران، ایران
mehrdadsarhangi@gmail.com
علی
سلگی
دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه علوم زمین، تهران، ایران
asolgi66@yahoo.com
مرتضی
طالبیان
دانشیار، پژوهشکدۀ علوم زمین، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
talebian@ries.ac.ir
زهرا
ملکی
استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه علوم زمین، تهران، ایران
z.maleki@srbiau.ac.ir
10.22059/jhsci.2022.333054.687
در این مقاله به بررسی شاخصهای ژئومورفیک حوضۀ زهکشی جاسک و تأثیر گسل زندان بر این شاخصها و در نتیجه تأثیر آن بر مخاطرات زمینساختی منطقه با استفاده از نرمافزارهایGlobal Mapper و Arc GIS پرداخته شده است. شاخصهای محاسبهشده عبارتاند از: شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، نسبت عرض کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شاخص نبود تقارن حوضۀ زهکشی (Af)، پیچوخم پیشانی کوهستان (Smf)، شاخص سینوسی رودخانه (Bs)، فاکتور توپوگرافی عرضی (T) و شاخص زمینساخت فعال نسبی (Iat). منطقۀ پژوهش در جنوب ایران و جنوب شرق استان هرمزگان قرار دارد. در این منطقه، گذر گسل زندان که جداکنندۀ دو صفحۀ زاگرس و مکران است، سبب ایجاد ساختارهای مختلف زمینشناسی و فرایندهای تکتونیکی حاصل از آن شده که عامل اصلی بروز مخاطرات در این منطقهاند. براساس نتایج تحقیق و شاخصهای تکتونیکی، منطقه در شرایط تکتونیکی متوسطی به سر میبرد. عوامل تهدیدکنندۀ منطقه، از جمله تأثیر گسل زندان بر بالاآمدگی منطقه سبب افزایش شیب منطقه در قسمتهای شمالی و در نتیجه افزایش سرعت جریان آب و طغیان رودخانهها در مناطق پاییندست و ایجاد ناپایداری دامنهای و رانش زمین در منطقه شدهاند. بنابراین با برنامهریزی درست و آگاهی کامل از شرایط تکتونیکی حاکم بر منطقه میتوان از توان مخاطرات و حوادث طبیعی پیشبینیپذیر کاست.
زمینساخت,گسل,گسل زندان,مخاطرات,مورفوتکتونیک
https://jhsci.ut.ac.ir/article_85882.html
https://jhsci.ut.ac.ir/article_85882_ae2f2015da2f0b9ca3c877c5a5aa7c28.pdf
انجمن مخاطره شناسی ایران
مدیریت مخاطرات محیطی
2423-415X
2423-4168
8
4
2021
12
22
مخاطرات هیدرومورفوتکتونیک و لرزهخیزی منطقۀ بدخشان افغانستان
355
370
FA
خدیجه
محمدی
0000-0003-4698-3658
دانشجوی دکتری مخاطرات ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدۀ جغرافیای دانشگاه تهران
kh_mohammadi_92@ut.ac.ir
ابراهیم
مقیمی
0009-0002-5456-8622
استاد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدۀ جغرافیای دانشگاه تهران، دانشگاه تهران
emoghimi@ut.ac.ir
مهدی
زارع
استاد پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی
mehdi.zare.iran@gmail.com
مجتبی
یمانی
استاد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدۀ جغرافیای دانشگاه تهران، دانشگاه تهران
myamani@ut.ac.ir
مسعود
مجرب
دکتری مهندسی اکتشاف دانشکدۀ فنی دانشگاه تهران، شرکت بنیان زمین پایدار
mmojarab@ut.ac.ir
10.22059/jhsci.2022.338271.702
فعالیتهای تکتونیکی (زمینلرزه) از مهمترین علل تغییرات لندفرمی محسوب میشود. هدف این پژوهش، بررسی شواهد هیدرومورفولوژیک، هیدرومورفوتکتونیک، لرزهخیزی و مخاطرات مربوط به آنها در منطقۀ بدخشان در شمال شرق افغانستان است. زون بدخشان یکی از ساختارهای مهم لرزهخیز افغانستان است. زلزلههای بزرگ و کوچک در مقیاس تاریخی و دستگاهی در پهنۀ زمینشناسی در این منطقه رخ داده و بهصورت پیچیده زمین بدخشان را قطعهقطعه کرده است. در این پژوهش با استفاده از شاخصهای مورفوتکتونیکی و کاتالوگ لرزهخیزی با هدف مخاطرهشناسی و تکتونیک فعال بررسی شد. در ابتدا از تصاویر ماهوارۀ لندست 8 و کوئیکبرد و نرمافزارهای گلوبال مپر، GIS و تصاویر SRTM با قدرت تفکیک 5/12 متر استفاده شد. برای محاسبۀ مورفوتکتونیک از شاخصهای ژئومورفیک T و Hiاستفاده شد. سپس کاتالوگ لرزهخیزی با بهروزرسانی سالهای 2021-2011 و آمار EMME تهیه شد. در نهایت نقشۀ مخاطرات لرزهخیزی طبقهبندی شد. نتایج بهدستآمده نشان داد که براساس شواهد بصری، شبکۀ زهکشی مستطیلی و همراستا با جهت گسلهاست. روندهای 040/140 و 180 درجه فراوانترین روند آبراههها هستند. از نظر مورفوتکتونیک، نواحی شرق، جنوب و شمال منطقه با توجه به لندفرمهای کوهستانی تا ارتفاع 7400 متر و شواهد اشکال مثلثی در خط مبنا، موازی با خطوط گسل است. بیشترین فعالیت تکتونیکی و کجشدگی نیز بهسمت غرب است. 48/54 درصد مساحت منطقه در طبقۀ 6000-4000 متر قرار دارد. بیشترین فراوانی گسلهای فرعی و گسلهای اصلی (اندرآب، بدخشان، چمن، دروازه) نیز در این طبقه جای گرفته است. روند اصلی تنش (s1) با سازوکار شیبلغز از نوع نرمال و دارای امتداد جنوب به شمال است. دو روند ساختاری 060 و 070 درجه، دارای سازوکار امتدادلغز چپگرد و راستگرد است و نیروی واردشده از سوی جنوب را به مناطق شرقی و غربی منتقل میکند. روندهای شرقی- غربی دارای سازوکار شیبلغز محض از نوع معکوس است. نقشۀ فراوانی آبراههها یک زون خردشده در شرق بدخشان را نشان میدهد که مورفولوژی و سیستم هیدرولیکی منطقه را بهشدت تحت کنترل خود دارد و نشاندهندۀ ارتباط مستقیم لرزهخیزی، مورفولوژی و هیدرولوژی است. براساس این دادهها، نوآوری پژوهش این است که کجشدگی و نامتقارن بودن حوضههای آبریز و تراکم کانون زلزلههای با بزرگای چهار و بیشتر، دو روند شرقی- غربی و شمال شرقی- جنوب غربی خلاف جهت سه گسل اصلی را نشان میدهد و احتمال وجود دو گسل جدید یا ناشناخته را تأیید میکند. از نتایج دیگر این پژوهش میتوان به تعیین نقاط مستعد پرخطر و وجود گسلهای جدید برای راهبردسازی توسعۀ شهری و عمرانی از نظر لرزهخیزی و مورفوتکتونیک در آینده استفاده کرد.
افغانستان,بدخشان,لرزهخیزی,مخاطرات,هیدرومورفوتکتونیک
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86353.html
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86353_e82f9843813bc4f434675152d4d38212.pdf
انجمن مخاطره شناسی ایران
مدیریت مخاطرات محیطی
2423-415X
2423-4168
8
4
2021
12
22
تحلیل تغییرات فضایی حساسیت خطر وقوع سیل برپایۀ نوعی مدل ترکیبی نوین (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبریز الندچای، شهرستان خوی)
371
393
FA
توحید
رحیم پور
0000-0002-4034-8971
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکدۀ برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
rahimpour1990@gmail.com
محمد حسین
رضائی مقدم
0000-0003-2626-4656
استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکدۀ برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
rezmogh@tabrizu.ac.ir
سید اسدالله
حجازی
دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکدۀ برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
s.hejazi@tabrizu.ac.ir
خلیل
ولی زاده کامران
دانشیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشکدۀ برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
valizadeh1@tabrizu.ac.ir
10.22059/jhsci.2022.335204.692
تحقیق حاضر با هدف تهیۀ نقشۀ تغییرات فضایی حساسیت خطر وقوع سیل در حوضۀ آبریز الندچای در استان آذربایجان غربی و شهرستان خوی انجام گرفت. برای دستیابی به این هدف از سیزده پارامتر مؤثر در وقوع این پدیده استفاده شد. این پارامترها عبارت است از لیتولوژی، گروههای هیدرولوژیکی خاک، شاخص پوشش گیاهی، کاربری اراضی، شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از آبراهه، تراکم آبراهه، بارش، شاخص رطوبت توپوگرافیک، شاخص قدرت آبراهه و شاخص حمل رسوب. بهمنظور بررسی تأثیر هر یک از این پارامترها در وقوع سیل از مدل ترکیبی نوینی که براساس طبقهبندی فازی (FURIA)، الگوریتم ژنتیک (GA) و یک الگوریتم یادگیری ماشین (AdaBoost) توسعهیافته استفاده شد. برای اجرای مدل و پیشپردازشها و تحلیلهای لازم براساس دادههای آموزشی و اعتبارسنجی از نرمافزار دادهکاوی WEKA استفاده شد. نتایج حاصل از اجرای مدل تحقیق نشان داد که پارامترهای شیب، گروههای هیدرولوژیکی خاک، ارتفاع و پوشش گیاهی تأثیر مهمی در وقوع سیل دارند. در نهایت نقشۀ حساسیت خطر وقوع سیل در پنج طبقه شامل حساسیت خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تهیه شد. نتایج نشان داد مناطقی که حساسیت زیادی از نظر خطر وقوع سیل دارند، اغلب در پاییندست حوضه متمرکزند که مناطق مسطح و کمارتفاع را شامل میشوند. میزان دقت نقشۀ نهایی براساس دادههای آموزشی و اعتبارسنجی (190 نقطۀ سیلگیر و 190 نقطۀ بدون سیل) و با استفاده از منحنی ROC و سطح زیرمنحنی بررسی شد. نتایج نشان داد که مقدار سطح زیرمنحنی دارای ضریب 887/0 برای دادههای آموزشی و 904/0 برای دادههای اعتبارسنجی بوده است که بیانگر دقت خوب مدل ترکیبی در تهیۀ نقشۀ حساسیت خطر وقوع سیل است.
تحلیل توزیع فضایی,حوضۀ آبریز الندچای,سیل,مدل ترکیبی,FURIA
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86354.html
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86354_20965c80f05508f7ab23dbce05998e49.pdf
انجمن مخاطره شناسی ایران
مدیریت مخاطرات محیطی
2423-415X
2423-4168
8
4
2021
12
22
تهیۀ نقشۀ چندخطرۀ استان مازندران با استفاده از تحلیل تصمیمگیری چندمعیارۀ مکانی
395
411
FA
نرجس
محمودی وانعلیا
دانشجوی دکتری سنجش از دور و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران
mahmoodi.narjes.v@ut.ac.ir
میثم
ارگانی
استادیار گروه سنجش از دور و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران
argany@ut.ac.ir
محمدرضا
جلوخانی نیارکی
0000-0001-7448-7833
دانشیار گروه سنجش از دور و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران
mrjelokhani@ut.ac.ir
10.22059/jhsci.2022.332933.686
هدف اصلی این پژوهش، تولید نقشۀ چندخطرۀاستان مازندران با استفاده از ترکیب نقشههای مخاطرات سیلاب، زمینلغزش و آتشسوزی در نرمافزار ArcGIS است. معیارهای بهکاررفته در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسلهمراتبی (AHP)<sup> </sup>وزندهی شده و با بهکارگیری روش چندمعیارۀ ترکیب خطی وزندار (WLC) با یکدیگر ترکیب شدند. ارزیابی صحت نقشههای پتانسیل خطر بهدستآمده نیز از راه مقایسۀ آنها با مخاطرات واقعی رخداده انجام گرفت. در ادامه برای تولید نقشۀ چندخطرۀ استان مازندران از دو روش همپوشانی طبقات پرخطر نقشههای خطر و میانگین هندسی کل طبقات استفاده شد. در پایان، با مقایسۀ نقشۀ چندخطرۀ حاصل و نقشۀ جمعیت استان مازندران، میزان مساحت و جمعیت در معرض خطر بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد که روش همپوشانی طبقات پرخطر، تنوع بیشتری از مخاطرات تهدیدکننده را نسبت به روش میانگین هندسی شامل میشود. همچنین نتایج بررسیها بیانگر این است که حدود 7<sub>/</sub>59 درصد از مساحت و 6<sub>/</sub>30 درصد از جمعیت استان مازندران در معرض مخاطرات طبیعی قرار دارند که سهم هر یک از مخاطرات آتشسوزی، زمینلغزش و سیلاب بهترتیب 4<sub>/</sub>18، 2<sub>/</sub>18 و 3<sub>/</sub>13 درصد از مساحت و 1<sub>/</sub>4، 5<sub>/</sub>6 و 9<sub>/</sub>17 درصد از جمعیت در معرض خطر است.<br />
آتشسوزی,ترکیب خطی وزندار,روش تحلیل سلسلهمراتبی,زمینلغزش,سیلاب,نقشۀ چندخطره
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86355.html
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86355_1335dfb00e43e65823faac86fe09d26d.pdf
انجمن مخاطره شناسی ایران
مدیریت مخاطرات محیطی
2423-415X
2423-4168
8
4
2021
12
22
تحلیل عدم قطعیت ریسک مخاطرۀ آتشسوزی جنگل مبتنی بر نظریۀ شهود دمپستر- شافر (مطالعۀ موردی: بخشی از جنگلهای کرمانشاه)
413
430
FA
زینب
نیسانی سامانی
دانشجوی دکتری GIS، دانشکدۀ مهندسی نقشهبرداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی؛ تهران، ایران
zeinab.neisani@email.kntu.ac.ir
علی اصغر
آل شیخ
0000-0001-9537-9401
گروه GIS ، دانشکده مهندسی نقشه برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
alesheikh@kntu.ac.ir
نجمه
نیسانی سامانی
https://orcid.org/00
دانشیار دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران؛ تهران، ایران
nneysani@ut.ac.ir
10.22059/jhsci.2022.334588.690
آتشسوزی جنگلها از مخاطرات مهمی است که ممکن است عامل انسانی یا غیرانسانی داشته باشد و موجب مشکلات زیادی در چرخۀ اکوسیستم، تخریب زیرساختهای جنگل، فرسایش خاک و از بین رفتن حیات بسیاری از موجودات زنده شود. یکی از راههای مدیریت آتشسوزی جنگل و کاهش تأثیرات مخرب آن، پیشبینی خطر در مناطق مستعد آتشسوزی است. به این منظور تهیة نقشة پهنهبندی خطر آتشسوزی در جنگلهای مستعد با تمرکز بیشتر بر مناطق پرخطر، ایجاد زیرساختهای مناسب برای آموزش آتشنشانان و در نهایت برنامهریزی برای مبارزه با آتشسوزی با هدف کاهش آسیب و حفظ ایمنی ضرورت دارد. هدف این مقاله، مدلسازی پتانسیل آتشسوزی در مناطق جنگلی با در نظر گرفتن عدم قطعیت ناشی از وزندهی معیارهای مؤثر مکانی است. نوآوری تحقیق حاضر، بهکارگیری نظریۀ شهود دمسپتر- شافر بهمنظور کاهش عدم قطعیت ناشی از وزندهی معیارها توسط کارشناسان است. در این رویکرد با توجه به در نظر گرفتن توابع باور و موجه بودن و تجمیع توابع سطوح مختلف عدم قطعیت مدیریت میشود که با توجه به تعداد زیاد زیرمعیارها میتواند بسیار مؤثر باشد. ابتدا معیارهای توپوگرافی، اقلیمی، انسانی و پوشش گیاهی مدنظر قرار گرفت و زیرمعیارهای مربوط شناسایی شد. معیارها و زیرمعیارها در سه سطح تعریف شدند. در سطح اول چهار معیار، در سطح دوم ده زیرمعیار و در سطح سوم بیستوهفت زیرمعیار در نظر گرفته شد. همچنین بهمنظور وزندهی معیارهای مؤثر از نظر سی کارشناس استفاده شد. با استفاده از پرسشنامههای تکمیلشده توسط متخصصان و وزن هر یک از معیارها و زیرمعیارهای مربوط، اوزان نهایی با استفاده از نظریۀ شهود دمپستر- شافر محاسبه شد. نقشة خطر وقوع آتشسوزی با استفاده از روشهای همپوشانی وزندار و با تلفیق لایهها در چهار طبقه گروهبندی شد. نتایج نشان داد که مؤثرترین شاخصها در وقوع آتشسوزی بهترتیب معیار پوشش گیاهی و سپس معیار انسانی است. وزن معیار انسانی 301/0 و وزن پوشش گیاهی 2595/0محاسبه شد. مقایسة نقشة حاصل با آتشسوزیهای رخداده در منطقة پژوهش نشان میدهد که طبقات پرخطر و خطرناک همپوشانی زیادی با نقاط حاصل از این تحقیق دارند و مدل پیشنهادی میتواند با دقت زیاد وقوع آتشسوزی جنگلها و مراتع را پیشبینی کند. همچنین آزمون مدل توسط منحنی مشخصة عملکرد سیستم دقت زیاد مدل با مقدار 92 درصد را نشان داد.
آتشسوزی,تحلیل,عدم قطعیت,نظریۀ دمپستر- شافر,همپوشانی وزندار
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86356.html
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86356_e3a46fd3c72aa366a089470832ddd867.pdf
انجمن مخاطره شناسی ایران
مدیریت مخاطرات محیطی
2423-415X
2423-4168
8
4
2021
12
22
تحلیل تأثیر مخاطرات انسانی بر آمایش نواحی مرزی (مطالعۀ موردی: جنوب شرق ایران؛ سیستان و بلوچستان)
431
444
FA
یاشار
ذکی
استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
yzaki@ut.ac.ir
پریسا
قربانی سپهر
کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
parisa.sepehr98@ut.ac.ir
آرش
قربانی سپهر
دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
std_ar.ghorbanisepehr@khu.ac.ir
10.22059/jhsci.2022.333733.688
امروزه با تغییرات صورتگرفته، رویکرد آمایش مرزها نیز اهمیت بیشتر و جایگاه برجستهای در برقراری امنیت یافته است. امروزه برقراری امنیت در گسترۀ قلمرو سرزمینی هر کشور مبتنی بر رویکرد آمایش سرزمین، از وظایف اولیة نظام سیاسی حاکم بر آن کشور است. جنوب شرق ایران با مخاطرات انسانی بسیاری دست به گریبان است که زمینهساز ناپایداری سکونت در این ناحیه شده است. روش پژوهش در این مقاله، روش آمیخته (کمّی- کیفی) است. برای توصیف پاسخهای دادهشده به سؤالهای عمومی پرسشنامۀ تحقیق از نرمافزار آماری SPSS26 استفاده شد. پرسش پژوهش حاضر این است که کدام مخاطرات انسانی بر آمایش نواحی مرزی جنوب شرق ایران بیشتر اثرگذارند؟ «فقر، حضور اتباع خارجی، مهاجرت، تروریسم و فقدان اشتغال» از مخاطرات انسانی تأثیرگذار بر امنیت در این ناحیه است که در تحقیق حاضر به آنها پرداخته شده است. یافتهها نشاندهندۀ آن است که این ناحیه در کنار محرومیتهای چشمگیر در بنیادهای زیستی و طبیعی، از نظر شاخصهای توسعهیافتگی در پایینترین سطح در مقایسه با متوسطهای ملی قرار دارد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که «فقدان اشتغال، قاچاق کالا و مواد مخدر» با امتیاز 75/3 در رتبۀ اول، «فقر» با امتیاز 65/3 در رتبۀ دوم، «مهاجرت» با امتیاز 86/2 در رتبۀ سوم، حضور اتباع بیگانه با امتیاز 40/2 در رتبۀ چهارم و تروریسم با امتیاز 33/2 در رتبۀ پنجم قرار دارد. بنابراین، شناخت این مخاطرات و در نظر داشتن آنها در برنامههای آمایشی گام اولیه است که باید در سند آمایشی این ناحیه مدنظر قرار گیرد تا بتوان مخاطرات انسانی شکلگرفته در این ناحیه را مدیریت کرد.
آسیبپذیری اجتماعی,آمایش نواحی مرزی,ایران,سیستان و بلوچستان,مخاطرات انسانی
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86357.html
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86357_04f3bef56d05fdf98944a4d9edebcf78.pdf
انجمن مخاطره شناسی ایران
مدیریت مخاطرات محیطی
2423-415X
2423-4168
8
4
2021
12
22
چکیده های انگلیسی
1
24
FA
10.22059/jhsci.2021.86600
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86600.html
https://jhsci.ut.ac.ir/article_86600_400f6ef56afc3e3a85c11bfdbc5aef2f.pdf