TY - JOUR ID - 71917 TI - کاربرد شاخص‌های مورفوتکتونیکی در تحلیل مخاطرات زمین‌لغزش در راه‌آهن ناحیۀ لرستان JO - مدیریت مخاطرات محیطی JA - JHSCI LA - fa SN - 2423-415X AU - افشاری, امیر AU - قهرودی تالی, منیژه AU - صدوق ونینی, سید حسن AU - احتشامی معین آبادی, محسن AD - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران AD - استاد و عضو هیأت علمی ژئومورفولوژی دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران AD - استادیار زمین شناسی-تکتونیک، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 6 IS - 1 SP - 51 EP - 66 KW - تکتونیک KW - خطوط ریلی ناحیۀ لرستان KW - زمین‌لغزش KW - شاخص‌های مورفوتکتونیکی DO - 10.22059/jhsci.2019.272472.425 N2 - یکی از مهم‌ترین پدیده‌هایی که ایمنی خطوط ریلی را کاهش می‌دهد، مخاطرات طبیعی ناشی از حرکات دامنه‌ای و زمین‌لغزش است که خسارات جانی و مالی بسیاری را در پی دارد. با شناسایی مناطق دارای پتانسیل خطر می‌توان از بروز چنین حادثه‌هایی جلوگیری کرد. هدف این تحقیق، ارزیابی محدودۀ خطوط ریلی ناحیۀ لرستان از لحاظ شدت فعالیت‌های تکتونیکی و تأثیر این فعالیت‌ها در ایجاد و تشدید مخاطرات زمین‌لغزش در این حوضه است. ارزیابی نسبی وضعیت تکتونیکی منطقه با استفاده از شاخص تکتونیکی lat، و محاسبۀ هفت شاخص ژئومورفولوژیکی و مورفوتکتونیکی نظیر منحنی‌های هیپسومتری(Hi)، انتگرال هیپسومتری، شاخص شیب طولی رودخانه (SL)، نسبت شکل حوضه (BS)، شاخص عدم تقارن حوضۀ زهکشی (AF)، شاخص نسبت پهنای کف دره به عمق دره (VF)، فاکتور تقارن توپوگرافی عرضی (T) و شاخص نسبت V انجام گرفت. زمین‌لغزش‌های منطقه نیز با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، نقشه‌های توپوگرافی و زمین‌شناسی و همچنین تحقیقات میدانی مشخص شد. در مرحلۀ بعد برای برقراری ارتباط کمّی بین لغزش‌های مشاهده‌شده و شاخص‌های تکتونیکی در زیر‌حوضه‌ها از روش تحلیل رگرسیون خطی استفاده و به‌دلیل ناهمگنی شاخص‌ها در دامنۀ اعداد‌، به روش نمرۀ Z استاندارد شد و برای برقراری ارتباط بین شاخص‌ها و برداشت‌های میدانی مدل رگرسیون خطی آن محاسبه شد. نتیجۀ این تحقیق نشان داد که منطقه از لحاظ فعالیت‌های نئوتکتونیکی جوان است، اما شدت فعالیت در همه جای آن یکسان نیست، به‌نحوی که حوضه‌های 1، 3 و 12 بیشترین فعالیت تکتونیکی را داشته و حوضه‌های 9، 10، 11 و 13، فعالیت به‌نسبت کمتری دارند. حداکثر رخداد زمین‌لغزش در اطراف خطوط ریلی در حوضه‌های 5 و 12 مشاهده شد. براساس مشاهدات میدانی، بیش از 80 درصد کل زمین‌لغزش‌های منطقۀ بین ایستگاه درود تا تنگ هفت، در محدودۀ فعالیت تکتونیکی زیاد تا بسیار زیاد قرار دارد که این موضوع نشان‌دهندۀ تأثیر فعالیت زمین‌ساخت بر فراوانی زمین‌لغزش‌های منطقه است. UR - https://jhsci.ut.ac.ir/article_71917.html L1 - https://jhsci.ut.ac.ir/article_71917_68f0994448db7652a9fcb05277d776e1.pdf ER -