معیارهای مؤثر بر انتخاب مصالح ساختمانی با هدف کاهش خطرهای زیست‌محیطی

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استادیار دانشکدۀ معماری هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد انرژی معماری، دانشگاه تهران

چکیده

: صنعت ساختمان‌سازی بخشی حیاتی از نظام اقتصادی است که تأثیر چشمگیری بر محیط زیست دارد. عملیات ساخت‌وساز، بهره‌برداری و تخریب ساختمان‌ها، از مهم‌ترین عوامل انسانی مؤثر بر محیط زیست به‌صورت مستقیم (از طریق مصرف مصالح و انرژی و آلودگی و هدررفت ناشی از آن) و غیرمستقیم (از طریق فشار بر زیرساخت‌های ناکارامد) است. با توجه به تأثیر چشمگیر صنعت ساختمان بر مخاطرات زیست‌محیطی (چه از منظر آسیب‌هایی مانند تخریب لایة ازن، آزاد کردن گازهای گلخانه‌ای و چه از منظر خطر برای سلامت و کاهش چرخة کارامدی مواد)، یکی از اقدامات مهم در این زمینه (مدیریت مخاطرات زیست‌محیطی)، انتخاب مصالح پایدار برای استفاده در پروژه‌های ساختمانی است. انتخاب مصالح، فرایندی حساس و پیچیده است و گزینة نهایی از میان شمار زیادی از مصالح تعیین می‌شود. معماران و متخصصان ساختمان هنگام ارزیابی دسته‌های متعدد مصالح ساختمانی، عوامل متعددی را در نظر می‌گیرند. اغلب اوقات سبک و سنگین کردن این تعداد فراوان و متنوع از عوامل، فرایند تصمیم‌گیری را پیچیده‌تر می‌کند. برای آسان کردن انتخاب مصالح، این مقاله به بررسی یکی از جنبه‌های این مبحث می‌پردازد: معیارهای مؤثر و متغیرهای لازم در جهت توسعة مدل ارزیابی برای انتخاب مصالح ساختمانی با رویکرد پایداری و مدیریت مؤثر مخاطرات زیست‌محیطی. از طریق داده‌های فراوان و نتایج مطالعات متعدد در این زمینه، عواملی که بیشترین پتانسیل تأثیرگذاری در فرایند تصمیم‌گیری معماران برای انتخاب مصالح با اهداف پایداری را دارند، حاصل شد. این معیارها می‌تواند شالودة اصلی یک سیستم ارزیابی [Assessment system] پایداری مصالح ساختمانی با هدف کاهش و مدیرت مخاطرات محیطی را تشکیل دهد.
 

کلیدواژه‌ها


 
1. رنجبر، محسن؛ امیرعضدی، طوبی؛ اصغری، سمیرا (۱۳۹۰). ارزیابی اثرات اجتماعی ابزاری برای کاهش مخاطرات محیطی، یازدهمین کنگرۀ جغرافیدانان ایران، تهران، انجمن جغرافیایی ایران، دانشگاه شهید بهشتی
[2] Abadin, H.G. ; Chou, C.H.S.J. ; Llados, F.T. (2007). “Health effects classification and its role in the derivation of minimal risk levels: immunological effects”, Regul. Toxicol. Pharm 47 ا3) (2007):  249–256.
[3] AIA (2012). Material Slection & Specification: http://www.aia.org/aiaucmp/groups/aia/documents/pdf/aiab097628.pdf
[4] Akadiri, Peter O. Olomolaiye, Paul O. (2012). Development of sustainable assessment criteria for building material selection, Engineering, Construction and Architectural Management Vol. 19 No. 6, 2012 : 666 687
[5] Anink, D; Boonstra, C. and Mak, J. (1996). Handbook of Sustainable Building: an Environmental Performance Method for Selection of Materials for Use in Construction and Refurbishmment, James and James, London.
[6] Cagan, J; Vogel, C. (2002). Creating Breakthrough Products, NJ, USA : Prentice Hall PTR: Upper Saddle River.
[7] Esin, A. (1980). Properties of Material for Design. Gaziantep: METU Printing Office.
[8] Godfaurd, J; Clements-Croome, D. ; Jeronimidis, G. (2005). “Sustainable building solutions: a review of lessons from the natural world”. Building and Environment. Volume 40, Issue 3, March 2005 : 319-328
[9] Huberman, N. ; Pearlmutter, D. (2008). “a life cycle energy analysis of building materials in the Negev desert”. Energy and Buildings. 40: 837-848.
[10] Ilha, M.S.O; Oliveira, L.R. ; Gonçalves, O.M. (2009). “Environmental assessment of residential buildings with an emphasis on water conservation”. Building Services Engineering Research and Technology. 30: 15-26.
[11] Jahan, A; Ismail, M.Y; Sapuan, S.M; Mustapha, F. (2010). “Material and Design”. Elsevier, Vol. 31, Issue 2 : 696-705.
[12] Kibert, C. J. (2005). Sustainable construction: green building design and delivery. Hoboken, New Jersey: John Wiley and Sons, Inc
[13] Kibert, C.J. (2008). Sustainable construction: Green Building Design and Delivery. Second edition, John Wiley and Sons, Inc., Hoboken, New jersey, USA
[14] Nassar, K. W; Thabet, Y. ; Beliveau, (2003). “A procedure for multi-criteria selection of building assemblies”. Automation in Construction, Volume 12, Number 5, September 2003: 543-560 (18)
[15] Ogunkah I, Yang J. “Investigating Factors Affecting Material Selection: The Impact on Green Vernacular Building Materials in the Design-Decision Making Process”. Buildings. 2012, 2: 1-32
[16] Owen, C. (2003). the green field: the (sub) culture of sustainable architecture. PhD thesis, Melbourne University, Melbourne.
[17] Plank, R. (2008). “The principles of sustainable construction”. The IES Journal Part A: Civil & Structural Engineering, 1: 4, 301 - 307
[18] Rahman, S; Perera, S; Odeyinka, H; Bi, Y. (2008). “A Conceptual Knowledge-based Cost Model for Optimizing the Selection of Materials and Technology for Building Design”. In Proceedings of the 24th Annual ARCOM Conference: 217-225). Cardiff, UK: Dainty, A., Ed.
[19] Rohracher, H. (2001). “Managing the technological transition to sustainable construction of buildings: a socio-technical perspective”. in Technology Analysis and Strategic Management, Vol. 13, No. 1: 137- 150
[20] Sterner, E. (2002). “Green procurement of buildings: A study of Swedish clients considerations”, in Construction Management and Economics, Vol. 20: 21-30.
[21] Worldwatch Institute (2003). State of the World, A Worldwatch Institute Report on Progress toward a Sustainable Society available at http://www.worldwatch.org/system/files/ ESW03A.pdf
[22] Zhou, C.C.; Yin, G.F. ; Hu, X.B. (2009). “Multi-objective optimization of material selection for sustainable products: Artificial neural networks and genetic algorithm approach”. Materials & Design, 30(4): 1209-1215.