واکاوی مخاطرات اثرگذار بر توسعۀ کارآفرینی گردشگری پایدارِ شهرستان کوهرنگ با استفاده از تحلیل مقایسۀ کیفی مجموعۀ فازی

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکدۀ جغرافیا و علوم برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، ایران

2 دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه اصفهان، ایران

چکیده

صنعت گردشگری از اجزای مختلفی مانند گردشگر، جامعۀ میزبان، شرکت‌های تجاری و محیط تشکیل شده است؛ از این‌رو عوامل مختلفی ممکن است یک یا چند بخش از کارآفرینی گردشگری را تهدید کنند و بر عملکرد کل این صنعت اثرگذار باشند. تحقیق حاضر با هدف واکاوی و شناخت مخاطرات اثرگذار بر توسعۀ کارآفرینی گردشگری پایدار انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش، علی– پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. جامعۀ آماری تحقیق، گردشگران مراجعه‌کننده به جاذبه‌های گردشگری شهرستان کوهرنگ است. با استفاده از نرم‌افزار Sample power 244 نفر به‌عنوان نمونۀ متناسب با هدف تحقیق انتخاب شدند و به روش تصادفی در مکان‌های گردشگری شهرستان کوهرنگ سؤال‌هایی از آنان پرسیده شد. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه و برای تجزیه‌وتحلیل از تحلیل مقایسه‌ای کیفی مجموعۀ فازی استفاده شد. نتایج نشان داد که مخاطرات مختلفی بر توسعۀ کارآفرینی گردشگری پایدار تأثیرگذار است. نوع و نحوۀ تأثیر هر کدام از آنها متفاوت است؛ به‌گونه‌ای که مخاطرات محیطی تأثیر بیشتری نسبت به مخاطرات و تهدیدهای اجتماعی-فرهنگی، ساختاری-کارکردی و ایمنی- امنیتی دارد و تنها در 4 مورد از 12 مورد مسیرهای حمایت‌کنندۀ توسعۀ کارآفرینی گردشگری حضور دارد. این بدین معناست که با شناخت بهتر و به‌کار بستن تمهیدات لازم برای مدیریت مخاطرات ذکرشده، می‌توان آیندۀ روشن‌تری را برای کارآفرینی گردشگری تصور کرد. شناخت دقیق و پیش‌بینی لازم برای مدیریت مخاطرات و کنترل آسیب آن، از ضروریات صنعت گردشگری است که باید توجه جدی به آن صورت پذیرد.

کلیدواژه‌ها


[1].       پورطاهری، طالبی؛ و رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا (1390). «تحلیل عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر کاهش فقر روستایی با تأکید بر فقر غذایی: بخش خلجستان استان قم»، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 15(2)، ص 80-61.‌
[2].       رایزینگر، ایوت؛ و ترنر، لینزی (1392). رفتار میان‌فرهنگی در گردشگری: مفاهیم و تحلیل‌ها، ترجمۀ اکبر پورفرج؛ مهرنوش دهستانی؛ و سولماز سیدموسوی، تهران: سمیرا.
[3].       رفیعیان، محبتی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزکار، اکبر؛ و شایان، سیاوش (1390). «تبیین تاب‌آوری و شاخص‌سازی آن در مدیریت سوانح»، فصلنامۀ مدرس علوم انسانی، 74‌(19)، ص 56-33.
[4].       زارع، رحیم؛ زندی، ابتهال؛ و خانمحمدی، هادی (1393). نهادها و سازمان‌های مرتبط با گردشگری در ایران با تأکید بر مفاهیم، به کوشش دکتر اکبر پورفرج، کانون هماهنگی دانش و صنعت گردشگری.
[5].       زمان‌زاده سید محمد؛ قدیری معصوم، مجتبی؛ فرجی سبکبار، حسنعلی؛ و واعظی، هما (1395). «بررسی تأثیر مخاطرات بر توسعۀ گردشگری شهرستان سرعین»، جغرافیا و مخاطرات محیطی، 5(4)، ص 151-135.‌
[6].       سلیمانی، محمد؛ کاظمی ثانی عطاالله؛ نسرین؛ بدری، سیدعلی؛ و مطوف، شریف (1395). «شناسایی و تحلیل تأثیر متغیرها و شاخص‌های تاب‌آوری: شواهدی از شمال و شمال شرقی تهران»، نشریۀ تحلیل فضایی مخاطرات، 3‌(2)، ص 22-1.
[7].       شهماری اردجانی، رفعت؛ و بازرگانی، مهران (1396). «تبیین اولویت‌بندی مخاطرات طبیعی حوضۀ آبخیز ماسوله رودخان با تأکید بر مدل تصمیم‌گیری کوپراس»، همایش ملی فرصت‌ها و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری در آستارا، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دورۀ 1.
[8].       عیاشی، اطهره (1391). «ارزیابی سطح ریسک در فرایند توسعۀ سیستم‌های گردشگری (مطالعۀ موردی: شهرستان خرم‌آباد)»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران. دانشکدۀ جغرافیا.
[9].              معصومی، مسعود (1388). درآمدی بر رویکردها در برنامه‌ریزی توسعۀ گردشگری محلی، شهری منطقه‌ای، تهران: سمیرا.
[10].          مقیمی، ابراهیم (1394). دانش مخاطرات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
[11].            Andriotis, K. (2002). “Scale of hospitality firms and local economic development – evidence from Crete”. Tour. Manag. 23,pp: 333–341.
[12].            Bell, R.; & Glade, T. (2004). “Quantitative risk analysis for landslides-Examples from Bìldudalur, NW-Iceland”, Natural Hazards and Earth System Sciences”, 4, pp: 117-131.
[13].            Caia, Y. P.; Huang, G. H.; Tana, Q.; & Chen, B. (2011). “Identification of optimal strategies for improving eco-resilience to floods in ecologically vulnerable regions of a wetland”, Ecological Modeling, 222, p: 360-369.
[14].            Cooper, C.; Gilbert, D.; Fletcher, J.; Wanhill, S.; & Shepherd, R. (1998). Tourism: principles and practice, Essex: Addison Wesley Longman Limited.
[15].            Faulkner, B. (2001). “Towards a framework for tourism disaster management”, Tourism Management, 22, pp: 135–147.
[16].            Fiss, P.C.; Cambré, B.; & Marx, A. (2013). “Configurational theory and methods in organizational research”, in Fiss, P.C., Cambré, B. and Marx, A. (Eds), Research in the Sociology of Organizations, Vol. 38, Emerald Group Publishing Limited, Bingley, pp: 1-22.
[17].            Government of Vanuatu. (2001). Presentation of the government of vanuatu: programme of action for the development of Vanuatu 2001–2010 [Online] Third United Nations conference on the least developed countries, Geneva,
[18].            Gunn, C.A. (1997) Vacationscape: developing tourist areas, 3rd ed. Taylor & Francis.
[19].            Gratton, M.; Morin, S.; Germain, D.; Voiculescu, M.; & Ianăş, A. (2015). “Tourism and natural hazards in Bâlea glacial area valley, Făgăraş massif, Romanian Carpathians”, Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences, in press.
[20].            Iorio, M.; & Corsale, A. (2010). “Rural tourism and livelihood strategies in Romania”, J. Rural Stud. 26, pp: 152–162.
[21].            Mbaiwa, J.E. (2011). “Changes on traditional livelihood activities and lifestyles caused by tourism development in the Okavango Delta, Botswana”, Tour. Manag. 32, pp:1050–1060.
[22].            Meheux, K.; & Parker, E. (2006). “Tourist sector perceptions of natural hazards in Vanuatu and the implications for a small island developing state”, Tourism Management, 27(1), pp: 69-85.
[23].            Mendel, J.M.; & Korjani, M.M. (2013), “Theoretical aspects of Fuzzy set qualitative comparative analysis (Fsqca)”, Information Sciences, Vol. 237, pp. 137-161. doi: 10.1016/j.ins.2013.02.048.
[24].            Neff, D. (2013) “Fuzzy set theoretic applications in poverty research”, Policy and Society, 32(2), pp: 319-331.
[25].            Ragin, C. C. (2008). “Measurement versus calibration: A set‐theoretic approach”, In The Oxford handbook of political methodology.
[26].            Ricu` pero, R. (2001). “Foreword by the secretary-general of UNCTAD”, In Benavides, D. D., & Pe´rez-Ducy, E. (Eds.), Tourism in the least developed countries (p. 3). Madrid: World Tourism Organisatio.
[27].            Ruschmann, D. V. M. (2001). Turismo e planejamento sustentável: a proteção do meio ambiente, (7th ed.). Campinas: Papirus.
[28].            Schneider, M. R.; Schulze-Bentrop, C.; & Paunescu, M. (2010). “Mapping the institutional capital of high tech firms: A fuzzy-set analysis of capitalist variety and export performance”, Journal of International Business Studies, 41(2), pp: 246-266.
[29].            Steinberg, T. (2000). Acts of God: the unnatural history of natural disasters in America, Oxford University Press, New York.
[30].            Tsai, H. T.; Tseng, C. J.; Tzeng, S. Y.; & Wu, T. J. (2012). “The impacts of natural hazards on Taiwan’s tourism industry”, Natural hazards, 62(1), pp: 83-91.
[31].            Velcea, V. (1997). “Environmental hazards in the Carpathians, în Anglo-Romanian, Proceedings of the Second Liverpool-Bucharest Geography Colloquium”, in: Duncan L. and Dumbrăveanu-Andone D. (eds), Liverpool Hope Press, pp: 175-181.
[32].            Wang, S.; Hung, K.; & Huang, W. J. (2019). “Motivations for entrepreneurship in the tourism and hospitality sector: A social cognitive theory perspective”, International Journal of Hospitality Management, 78, pp: 78-88.
[33].            Weber, F. (2006). Natural Hazards: increasing challenges for tourism destination, Switzerland: University of Berne.
[34].            Wisner, B.; Blaikie, P.; Cannon, T.; & Davis, I. (2004). At Risk: Natural Hazards, People's Vulnerability and Disasters, Routledge, London.
[35].            World Travel & Tourism Council (2011) http://www.wttc.org/. Accessed 3 Jul 2011.
[36].            Buhalis, D. (2000) “Marketing the competitive destination of the future”, Tour Manag, 21(1):97–116 Central Weather Bureau (CWB) (2011) Typhoons affecting Taiwan: analysis and forecast aids. http://rdc28.cwb.gov.tw/data.php. Accessed 1 Mar 2011.