کاهش مخاطرات قاچاق کالا و ارز با استفاده از راهبردهای اقتصاد مقاومتی و تقویت تولید ملی

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، شیراز، ایران

2 دانشیار گروه معارف اسلامی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

3 استادیار گروه مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

چکیده

قاچاق کالا و ارز، خسارت‌های فرهنگی گسترده‌ای به کشور وارد آورده و ملتی را از درآمدهای مشروع و قانونی محروم کرده است. قاچاق کالا علاوه‌بر آثار زیانبار بر تولید داخلی و ناهنجاری‌های اقتصادی ناشی از آن، ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی و تغییر فرهنگ و ذائقۀ مصرف خانوار به‌سمت کالاهای غیراستاندارد قاچاق را به‌دنبال دارد. پژوهش حاضر به بررسی کاهش مخاطرات قاچاق کالا و ارز از طریق استفاده از راهبردهای اقتصاد مقاومتی و تقویت تولید ملی پرداخته است. روش تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش گردآوری اطلاعات میدانی و به لحاظ روش‌شناختی از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعۀ آماری در مرحلۀ کیفی خبرگان سازمان‌ها و نهادهای درگیر مسئلۀ قاچاق کالا و ارز (سابقۀ کاری حداقل 10 سال) و خبرگان شرکت‌های فعال در زمینۀ صادرات و واردات کالا (سابقۀ کاری حداقل 10 سال) بودند که در حد اشباع نظری انتخاب شدند و در مرحلۀ کمی نیز کارکنان سازمان‌ها و نهادهای مواجه با مسئلۀ قاچاق کالا و ارز و همچنین کارکنان شرکت‌های فعال در حوزۀ صادرات و واردات کالا بودند. روش نمونه‌گیری در مرحلۀ کیفی به‌صورت در دسترس و در مرحله کمّی به‌صورت تصادفی ساده بود. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامۀ محقق‌ساخته مبتنی بر نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها بود. داده‌ها بر‌اساس روش SWOT تحلیل شدند و در نهایت در راستای رونق‌بخشی تولید ملی و اقتصاد مقاومتی برای کاهش مخاطرات قاچاق کالا و ارز، برخی راهبردهای تدافعی، رقابتی، تهاجمی و تقویتی فرهنگ دینی ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


[1] ابراهیم‌زاده، عیسی؛ اسکندری ثانی، محمد؛ و رمضان‌پور، صغری (۱۳۹۵). «راهبرد تعدیل فقر با رویکرد اقتصاد مقاومتی، مطالعۀ موردی: شهر تهران»، جغرافیا و توسعه، شمارۀ ۴۴، ص 24-1.
[2] آقارضی، محمد (1396). «برآورد شاخص‌های اقتصاد مقاومتی»، سیاست‌های راهبردی و کلان، دوره 4، شمارۀ 5.
[3] آقازاده، سید‌صادق؛ نیازمندی، محمدمهدی؛ و بختیاری، علیرضا (1396). «اقتصاد مقاومتی از دیدگاه دین اسلام»، اولین کنفرانس چشم‌اندازهای جدید در توسعه اقتصاد مقاومتی.
[4]  پورعیسی، حمید (1394). «آسیب‌شناسی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سطح عرضه»، نخستین کنگره بین‌المللی حقوق ایران.
[5] تمیزی، علیرضا (1397). «اقتصاد مقاومتی با محوریت تولید ملی»، اولین همایش ملی مدیریت و اقتصاد با رویکرد اقتصاد مقاومتی.
[6] حلیمی، حبیب‌الله؛ و محبی، لیلا (1394). «ارتباط بین فرهنگ و اقتصاد مقاومتی با رویکرد دینی»، اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم تربیتی.
[7] حمزه‌خانی، عباس؛ و معیاری، فاطمه (1394) «تحقق اقتصاد مقاومتی در ایران با تأکید بر جذب سرمایه‌گذاری داخلی»، دومین کنفرانس بین‌المللی آینده‌پژوهی، مدیریت و توسعه اقتصادی.
[8] زارعی، محمدمهدی (1394). «نقش فرهنگ دینی در توسعۀ اقتصادی»، کنفرانس بین‌المللی مدیریت، فرهنگ و توسعۀ اقتصادی.
[9] شفق حیدری، مجتبی (1398). «بررسی نقش اقتصاد زیرزمینی یا قاچاق در عدم تحقق اقتصاد مقاومتی»، همایش ملی اقتصاد، مدیریت توسعه و کارآفرینی با رویکرد حمایت از کالای ایرانی.
[10] صبوری‌پور، مهدی؛ و صفایی آتشگاه، حامد (1395). «پیشگیری وضعی از قاچاق کالا در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال 80، شمارۀ 93.
[11] طالعی اردکانی، سمانه (1397). «مبارزه با قاچاق کالا و حمایت از تولید ملی»، چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی.
[12] کاظمی، مهدی؛ منصورزاده، فاطمه؛ و نظریان، محمدرضا (1393). «آثار زیانبار اسراف و مصرف‌زدگی و عوامل گسترش آنها»، همایش ملی اقتصاد دانش‌بنیان معبر اقتصاد مقاومتی.
[13] کاوه‌ای، فضل‌الله؛ و کاوه‌ای، طاهره (1397). «تولید ملی، ستون فقرات اقتصاد مقاومتی: چالش‌ها و راهکارها»، دوازدهمین کنگرۀ ملی پیشگامان پیشرفت.
[14] محمدنژاد، امین؛ و عسگری، فاطمه (1394). «راهبردها و راهکارهای اقتصاد مقاومتی دانش‌بنیان»، همایش ملی اقتصاد مقاومتی دانش‌بنیان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پروفسور حسابی تفرش.
[15] محمودیان، حمید؛ و قاسمی، زهرا (1398). «ضرورت تغییر در سبک زندگی جهت تحقق اقتصاد مقاومتی و پیاده‌سازی مدیریت جهادی در جامعه اسلامی»، پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، دورۀ 10، شمارۀ 40.
[16] ملکی، محمدحسن؛ احمدی، محمدعلی؛ و فتحی، محمدرضا (1399). «آسیب‌شناسی برنامه‌های اقتصاد مقاومتی»، فصلنامۀ سیاست‌های راهبردی و کلان، دورۀ 4، شمارۀ 5.
[17] موسوی افضل، سیدمحمد (1397). «فرهنگ‌سازی اقتصاد مقاومتی با تکیه بر آیات و روایات»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قرآنی تهران.
[18] موسی‌پور، سیدحسین؛ و تردست، علی (1399). «نقش اقتصاد مقاومتی در تمدن نوین اسلامی (با تکیه بر دیدگاه مقام معظم رهبری)»، سومین همایش ملی پژوهش‌های قرآنی.
[19] نادری، سهم الدین؛ نژادخیز، فرشاد؛ و نادری، فخرالدین (1394). «بررسی چالش‌ها از نظر مدیریتی و تکنولوژی در رونق تولید ملی»، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی.
[20] ناصر بافقی، مهدیه (1395). «اقتصاد مقاومتی و راهبرد مناسب مدیریت مصرف»، کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی.
[21] نظری، معصومه (1397). «اصلاح الگوی مصرف و تحقق اقتصاد مقاومتی در آموزه‌های قرآنی»، پایان‌نامۀ دکتری دانشگاه پردیس نسبیه تهران، علوم قرآن و حدیث.
[22] نوری، علی؛ و رهنما، علی (1398). «رونق تولید با تأکید بر تداوم اقتصاد مقاومتی از دیدگاه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)»، دانش انتظامی گلستان، دورۀ 10، شمارۀ 38.
[23] وطن‌خواه، یاور؛ و جاهد، محمدعلی (1396). «پیشگیری وضعی در قاچاق کالا و ارز»، نخستین کنگرۀ بین‌المللی حقوق ایران با رویکرد حقوق شهروند.
[24] یوسف‌وند، محمد (1396). «پیشگیری اجتماعی از قاچاق کالا و ارز با رویکرد قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز»، دومین کنفرانس ملی حقوق، الهیات و علوم سیاسی.
[25] Beyers J. (2017). “Religion and culture: Revisiting a close relative”, HTS Theologies Studies / Theological Studies, 73(1)., DOI: 10.4102/hts. v73i1.3864
[26] Kassa A. (2016). “Culture, religion and productivity: Evidence from European regions”, BEH - Business and Economic Horizons, Volume, 12, Issue 1 , DOI: http://dx.doi.org/10.15208/beh.2016.02
[27] Ramos, G.; & Hynes, W. (2019). “Beyond Growth: Towards A New Economic Approach”, Report Of The Secretary General’s Advisory Group On A New Growth Narrative, DOI: http://dx.doi.org/10.16527/beh.2019.07