تحلیل و پیش‌بینی پراکنش زمانی وقوع تصادف‌های جاده‌ای در آزادراه کرج- قزوین

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دورۀ دکتری آب و هوا شناسی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

2 استاد گروه جغرافیای طبیعی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار گروه جغرافیای طبیعی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

4 استادیار اقلیم شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران

10.22059/jhsci.2022.352008.756

چکیده

هدف این تحقیق دستیابی به الگوی پراکنش زمانی تصادف‌های جاده‌ای در آزادراه کرج- قزوین، از محورهای پرترافیک نزدیک پایتخت است. با پیش‌بینی زمان نسبی وقوع تصادف‌، امکان برنامه‌ریزی‌ صحیح برای کاهش هزینه‌های ناشی از آن تا حدی فراهم می‌آید. این پژوهش از نوع کاربردی با رویکرد کمّی است که به‌دلیل حجم اطلاعات، از روش‌های داده‌کاوی مبتنی بر روش کریسپ برای تحلیل داده‌ها و از آزمون همبستگی متغیرهای اسمی برای تعیین همبستگی استفاده شده است. منبع داده‌ها گزارش تصادف‌های پلیس راهور فراجای استان قزوین در محور کرج- قزوین است. جامعۀ آماری تحقیق، اطلاعات همۀ تصادف‌های این محور است که به‌دلیل بزرگی بیش از اندازه، محدودۀ ده‌سالۀ 1399-1390 به‌عنوان نمونه بررسی شده است. براساس نتایج آزمون همبستگی متغیرهای اسمی لمبدا در سطح معناداری 05/0 بین فصل رخداد تصادف‌های جاده‌ای، روز و ساعت تصادف‌ها همبستگی وجود دارد؛ همچنین یافته‌های مرتبط با الگوریتم جی48 نرم‌افزار داده‌کاوی وکا نیز الگویی از ارتباط این سه متغیر ارائه کرد که براساس آن می‌توان پراکنش زمانی تصادف‌های جاده‌ای در آزادراه کرج- قزوین را پیش‌بینی کرد. نتایج نشان داد که در هر یک از فصول سال احتمال پراکنش زمانی رخداد تصادف‌ها به تفکیک روز و ساعت وقوع متفاوت خواهد بود؛ یعنی در هر فصل احتمال رخداد تصادف در روزهای مختلف و ساعت‌های خاص آن بیشتر خواهد بود. همچنین به‌وسیلۀ الگوی ارائه‌شده امکان تعیین روزها و ساعات تصادف‌ها ممکن خواهد بود و به این ترتیب می‌توان حدس زد که در فصل بهار، در ساعات صبح، چه روزهایی بیشتر تصادف رخ خواهد داد و به همین ترتیب برای فصول، ساعات و روزهای دیگر نیز الگو پیش‌بینی را ممکن می‌کند. این مقاله در هدف، روش و نوع تحلیل داده‌ها براساس داده‌کاوی و پیش‌بینی احتمال رخداد تصادفات دارای نوآوری است و پیش از این تحقیقی از این‌دست انجام نگرفته است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • احمدی، مهدی؛ و علی‌محمدی، عباس (1394). «آنالیز زمانی و مکانی تصادفات رانندگی با استفاده از تراک پنجره‌ای فازی»، مهندسی حمل‌ونقل، دورۀ 7، شمارۀ2، ص 205-191.
  • افشاری آزاد، محمدرضا (1387). «بررسی عناصر اقلیمی بر روی تصادف‌های جاده‌ای محور رشت- بندرانزلی»، مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، دورۀ 3، شمارۀ 7، ص26-9.
  • بررسی آمار تصادف‌های جاده‌ای در ایران (1399). تصادف نیوز، بازیابی‌شده در 12 آذر 1401.
  • بهبهانی، حمید؛ عفتی، میثم؛ و مرتضایی، سمانه (1399). «ارائۀ روش جهت تحلیل شدت تصادفات راه‌های برون‌شهری مبتنی بر توابع خوشه‌بندی مکانی و داده‌کاوی به روش درخت تصمیم، محور مورد مطالعه: آزادراه قزوین- لوشان»، مهندسی عمران امیرکبیر، دورۀ 52، شمارۀ 6، ص 1438-1419.
  • بهتوئی، حسن (1393). تحلیل تصادف‌های جاده‌ای با رویکرد اقلیمی در محور قزوین- رشت، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ جغرافیای دانشگاه تهران.
  • بهتوئی، حسن؛ و التماسی، مهشید (1399). «داده‌کاوی تصادف‌های جاده‌ای شمال غرب تهران، مطالعات مدیریت ترافیک، دورۀ 1399، شمارۀ 59، ص 148-127.
  • پردال، حسن (1397). ارائۀ مدل تصمیم‌گیری در رابطه با ایمنی سازی راه‌های برون‌شهری در شرایط آب‌وهوایی و اقلیمی نامطلوب-مطالعه موردی جاده ایرانشهر-سرباز، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زابل.
  • پیروتی، منصور (1389). بررسی تأثیر پارامترهای اقلیمی بر تصادف‌های جاده‌ای (مطالعۀ موردی: جادۀ سردشت-ارومیه)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی.
  • خالدی، شهریار؛ بهتوئی، حسن؛ کیخسروی، قاسم؛ و التماسی، مهشید (1401). «تحلیل داده‌ها و مدل‌سازی علل تامۀ تصادف‌های جاده‌ای در شرایط نامساعد جوی: محور تهران- قزوین (جاده قدیم)، مطالعات مدیریت ترافیک، دورۀ 17، شمارۀ پیاپی 65، ص 94-63.
  • ذوالفقاری، سارا؛ رضائیان، علی؛ و شکوهیار، سجاد (1394). «خوشه‌بندی داده‌های تصادفات جاده‌ای با استفاده از فنون داده‌کاوی»، مطالعات پژوهشی راهور، دورۀ 4، شمارۀ 14، ص 47-79
  • رتبۀ ایران در آمار جهانی مرگ‌ومیر (1397). تابناک، بازیابی‌شده در 12 آذر 1401.
  • ساری صراف، بهروز؛ ولیزاده کامران، خلیل؛ و مجیدی، عثمان (1388). «بررسی اثرات عناصر اقلیمی بر تصادف‌های جاده‌ای (مطالعۀ موردی: محور ساری- رامسر)»، اولین کنفرانس ملی تصادفات و سوانح جاده‌ای و ریلی.
  • شتابزدگی برای مردن (1397). همدلی (27 آبان)، بازیابی‌شده در 20 آبان، 1401.
  • شهابی، هیمن؛ خورشیددوست، علی‌محمد؛ و حسینی، میرکامل (1390). «ارزیابی نقش عناصر اقلیمی بر تصادفات جاده‌ای (مطالعۀ محور سقز- سنندج)، تحقیقات جغرافیایی، دورۀ 26، شمارۀ 3، ص 189-212.
  • شهرداری قزوین (1401). مشخصات طبیعی و تقسیمات کشوری در استان قزوین، بازیابی‌شده در 27 خرداد 1401.
  • شناسایی و تحلیل علل و عوامل تصادف‌های جاده‌ای استان قزوین (1394). خبرگزاری ایرنا، بازیابی‌شده در 4 تیرماه 1401.
  • فرد علایی، غلامرضا؛ لطیفی، آرمان؛ پیوندی، رضا؛ افکاری، علی؛ و محمدی، زهرا (1399). «بررسی عوامل مرتبط با تصادف‌های جاده‌ای محور مراغه- هشترود (یک مطالعۀ مقطعی)، طب اورژانس ایران، دورۀ 7، شمارۀ1،  ص 6-1.
  • کلانتری، علی؛ و علیان، سحر (1401). «تحلیل تصادف‌های جاده‌ای با تأکید بر خصوصیات محیط و جاده در سیستم اطلاعات مکانی (مطالعۀ موردی: محور کرج-کندوان)»، پژوهش‌های جغرافیایی انسانی، دورۀ 54، شمارۀ 2، ص 582-563.
  • متین پارسا، محمد؛ و غلامی، نبی‌اله (1397). «مفهوم‌شناسی پاسخ به مخاطرات طبیعی براساس رویکرد جرم‌شناختیِ گذار از نظر به عمل»،مدیریت مخاطرات محیطی، دورۀ 5، شمارۀ 2، ص 142-127.
  • وطن‌پرست، مهدی؛ افشاری، علیرضا؛ رضائی عارفی، محسن؛ و نورمحمدی، علی‌محمد (1396).«ارزیابی تأثیر عناصر اقلیمی و عوامل انسانی در بروز تصادف‌های جاده‌ای با استفاده از منطق فازی (نمونۀ موردی محور مشهد- قوچان)،مجلۀ کاربردی سیستم اطاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه‌ریزی، دورۀ 8، شمارۀ 4، ص 66-52.
  • یزدانی، محمدحسن؛ پاشازاده، اصغر؛ و زادولی، فاطمه (1397). «تحلیل مکانی- زمانی تصادفات شهری شهر اردبیل و علل بروز آن»، جغرافیای اجتماعی شهری؛ دورۀ 5، شمارۀ 13، ص 147-127.
  • Abdella, M.; & Shaaban, K. (2020). “Modeling the Impact of Weather Conditions on Pedestrian Injury Counts Using LASSO-Based Poisson Model”, Arabian Journal for Science & Engineering (Springer Science & Business Media B. 46(5), pp: 4719-4730. https://doi.org/10.1007/s13369-020-05045-w
  • Comi, A.; Polimeni, A.; & Balsamo, (2022). “Road Accident Analysis with mining approach: evidence from Rome. Transportation Research Procedia”, 62, pp: 798-805. https://doi.org/10.1016/j.trpro.2022.02.099
  • Kim, S.; Lee, J.; & Yoon, T. (2021). “Road surface conditions forecasting in rainy weather using artificial neural networks”, Safety Scince, https://doi.org/10.1016/j.ssci.2021.105302
  • Uddin, M.; & Huynh, N. (2020). “Injury severity analysis of truck-involved crashes under different weather conditions”, Accident Analysis & Prevention, https://doi.org/10.1016/j.aap.2020.105529
  • Viswanath, P. K.; Kumar, G.A.; Wamique, M.; & Kumar, I. (2021). Road Accident Prediction Model Using Data Mining Techniques,. (2021) 5th International Conference on Computing Methodologies and Communication (ICCMC), pp: 1618-1623, doi: 10.1109/ICCMC51019.2021.9418336.

 

 

مدیریت مخاطرات محیطی
دوره 9، شماره 3
مهر 1401
صفحه 255-269

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار