واکاوی ماهیت و آثار مخاطره‌آمیز عدم تطابق کالا (به استناد مبانی حقوق ایران و اسناد بین المللی)

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه آزاد واحد امارات متحده عربی

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج

10.22059/jhsci.2023.363414.789

چکیده

اهمیت رعایت ایمنی کالاها امری انکارناپذیر است. تولید و عرضۀ انبوه مواد غذایی سمی ممکن است امنیت جانی هزاران انسان را به مخاطره اندازد. وجود استاندارد در تشخیص ایمنی کالا تأثیر مهمی دارد. از این‌رو کشورها برای محافظت محیط زیست مقرراتی وضع کرده‌اند که حداقلی از استانداردهای ایمنی را برای انواع کالاها معین کرده و تولیدکنندگان را به رعایت آنها ملزم داشته‌اند. به‌طور کلی در طول روز معاملات زیادی انجام می‌پذیرد که بخشی از آنها به‌درستی صورت نمی‌گیرد. عدم انطباق کالا در معاملات از بیع‌هایی است که به بروز خسارات و ضررهایی به طرفین منجر می‌شود و آثار حقوقی خاصی را بر فروشنده، خریدار و حتی اشخاص ثالث تحمیل می‌کند. هدف پژوهش حاضر مطالعۀ تطبیقی دقیق و علمی دربارۀ ماهیت و آثار مخاطره‌آمیز عدم تطابق کالا است. نتایج نشان داد که تطابق نداشتن کالا در معاملات مختلف ممکن است به مخاطراتی منجر شود که هم فروشنده، هم مشتری و هم اشخاص ثالث دچار زیان‌ها و خساراتی شوند. براساس قواعد کنوانسیون نقض‌کننده می‌تواند عدم انطباق در ایفای تعهداتش را با تسلیم جایگزین یا تعمیر کالا و اسناد و مدارک جبران کند. مع‌هذا هر نوع حق مطالبۀ خسارت به‌نحوی ‌که در این کنوانسیون مقرر شده برای مشتری محفوظ است. در حقوق مدنی ایران نیز چنانچه عیب یا نقص فنی در کالای فروخته‌شده مشاهده شود فروشنده باید برای رفع عیب، یا تعویض بدون اخذ وجه یا پرداخت خسارت اقدام کند. چنانچه خسارات واردشده ناشی از عیب یا بی‌کیفیتی باشد و عرضه‌کننده به آن آگاهی داشته باشد، افزون‌بر جبران خسارت به مجازات محکوم خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


  • اخلاقی، بهروز (1396). اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی. تهران: شهر دانش.
  • امامی، سید حسن (1393). حقوق مدنی. ج 1، چ 14، تهران: اسلامیه.
  • انجمن مخاطره‌شناسی ایران (1394). مجموعه مقالات اولین همایش ملی مخاطرات و حقوق.
  • داراب‌پور، مهراب (1397). اصول و مبانی حقوق تجارت بین‌الملل. تهران: گنج دانش.
  • رجب‌زاده، علیرضا (1394). چرا دانش مخاطرات؟ (تبیین حقوق و مخاطرات). مدیریت مخاطرات محیطی، 2(1)،4.
  • سعیدی، احمد (1371). فرهنگ فارسی شرق. تهران: اشراقی.
  • شاملو، باقر؛ و یوسفی، ابوالفضل (1394). مخاطرات و تکالیف حقوقی دولت در مقیاس ملی و بین‌المللی. مدیریت مخاطرات محیطی 2(3)، 291-305.
  • شعاریان، ابراهیم؛ و ترابی، ابراهیم (1389). اصول حقوق قراردادهای اروپا و حقوق ایران (مطالعه تطبیقی). تهران: فروزش.
  • شمس ناتری، محمدابراهیم و مقیمی ابراهیم (1402). مخاطرات و حقوق، تهران: میزان. 
  • شهبازی، محمدحسین (1395). مبانی لزوم و جواز اعمال حقوقی. تهران: میزان.
  • شهیدی، مهدی (1391). حقوق مدنی. تهران: مجد.
  • صادقی، محسن؛ و امینی، وحید (1393). تحلیل حقوقی بیمة مخاطرات در تجارت الکترونیکی: با نگاهی به حقوق ایران. مدیریت مخاطرات محیطی. 1(2)، 169-188.
  • عسکری، سامان (1400). مسئولیت جبران خسارت ناشی از تولید کالای معیوب. پژوهش ملل مهر، 68(1)، 83- 99.
  • قدیریان، معصومه؛ مظفر، باشکوه؛ و لطفی دودران، علیرضا (1399). بررسی فسخ قرارداد در حقوق ایران با مطالعۀ تطبیقی با اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی. پژوهش‌های اخلاقی، 41(11)، 122.
  • مقیمی، ابراهیم (1394). دانش مخاطرات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • ناظم، علیرضا (1388). تعهدات بایع در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا و حقوق ایران. ماهنامۀ کانون، 97(1)، 88
  • نخعی، رضا؛ تقی‌زاده واشان، ابراهیم؛ و جعفری، محمدحسین (1400). مطالعۀ تطبیقی «معلوم بودن مبیع» در حقوق ایران با «انطباق کالا» در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا. تحقیقات حقوقی بین‌المللی، 14(53‌)، 343-357.
  • نیری، هادی؛ و صحرائی، مرسل (1402). تحلیل بازنمایی مخاطرات طبیعی در کتاب‌های درسی دورۀ راهنمایی و دبیرستان. مدیریت مخاطرات محیطی، 10(1)، 43-55.
  • Christopher K. )2004(. Commentary on the Manner in which the UNIDROIT Principles May Be Used to Interpret or Supplement Article 48 of the CISG. available at:
  • http://www.cisg.law.pace.edu/cisg/principles/uni48.html.
  • Fairhurst, J. (2016.( Law of the European Union. Eleventh Edition. Pearson Education Limited.
  • Felemegas, J. )2007.( An International Approach to the Interpretation of the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods (1980) as Uniform Sales Law. Cambridge University Press.
  • Faust, F. )2014.( Specific Performance. Current Issues in the CISG and Arbitration, International commerce and Arbitration, 15.
  • Kruisinga, S. )2009(. The Impact of Uniform Law on National Law: Limits and Possibilities – CISG and Its Incidence in Dutch Law. Electronic Journal of Comparative Law, 13(2).
  • Ramberg, J. )‌2011.( ICC Guide to Incoterms 2010. International Chamber of Commerce.
  • van Vliet, L. )2011.( Acquisition and Loss of Ownership of Goods- book VIII of the Draft Common Freme of Reference, faculty of Law Maastricht University.