طراحی الگوی جامع نقش رادیو و تلویزیون‌های محلی و ملی در مدیریت مخاطرات طبیعی ایران

نوع مقاله : پژوهشی بنیادی

نویسنده

استادیار دانشکدۀ ارتباطات و رسانه، دانشگاه صداوسیما

چکیده

با توجه به آسیب‌پذیری کشورمان در مقابل مخاطرات طبیعی و نقش مهم رسانه‌ها در مدیریت این مخاطرات، مقالۀ حاضر با هدف دستیابی به الگویی بومی در خصوص نقش رادیو و تلویزیون‌های محلی و ملی در مدیریت مخاطرات طبیعیِ ایران انجام گرفته است. برای این منظور، جمع‌آوری داده از سه گروه با استفاده از روش مصاحبه صورت گرفت: آسیب‌دیدگان زلزلۀ اهر و ورزقان، مدیران و کارکنان رادیو و تلویزیون سهند و کارشناسان و خبرگان حوزۀ رسانه و بحران. با تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده از آسیب‌دیدگان به روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، نیازهای رسانه‌ای ایشان شامل نیاز به اطلاعات، نیاز به توجه رسانه‌ای، نیاز به آموزش و نیاز به نماینده شناسایی شد. این نیازهای رسانه‌ای پایۀ الگوی نقش شبکه‌های محلی و ملی در مدیریت مخاطرات طبیعی شد؛ مدلی که براساس دیدگاه‌های مدیران رادیو و تلویزیون سهند طراحی شد و درنهایت به تأیید خبرگان این حوزه رسید. براساس این مدل در هنگام وقوع مخاطرات طبیعی، رسانه‌های محلی و ملی نقش‌های چهارگانه آموزش و فرهنگ‌سازی، اطلاع‌رسانی و برقراری ارتباط، نظارت و مطالبه‌گری و جلب مشارکت عمومی و ایجاد همبستگی ملی را بر عهده دارند. به کمک این مدل، شبکه‌های محلی و ملی می‌توانند ضمن تعامل مؤثر با یکدیگر به‌صورت یکپارچه به مدیریت مخاطرات طبیعی بپردازند.
 
 

کلیدواژه‌ها


  1. استاندار آذربایجان شرقی. (1391، مرداد 24). شدت تخریب زلزله اخیر فراتر از زلزله بم است. بازیابی در 10آذر  1391، از افکارنیوز: http://www.afkarnews.ir
  2. حبیبیان، بهار؛ نقدی‌پور بیرگانی، معصومه  (1391). «تسهیلات و چالش‌های رسانه‌های محلی در مدیریت بحران‌های ناشی از حوادث غیرمترقبه». دومین همایش ملی مدیریت بحران. تهران.
  3. خجسته، حسن (1384). «بحران بلایای طبیعی و نقش ویژۀ رادیو در کنترل آن». فصلنامة پژوهش و سنجش، 12(42): 25-7.
  4. دیرمینا، صابر (1386). بررسی و تبیین نقش رسانۀ محلی در مدیریت بحرانهای طبیعی استان گیلان، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه صداوسیما: دانشکدة ارتباطات و رسانه.
  5. رشیدی، احتشام؛ نوری، محمد؛ نکوئی، محمدعلی (1393). «شناسایی کارکردهای رسانه‌های جمعی در مدیریت بحران بلایای طبیعی براساس فرایند تحلیل شبکه‌ای». دوفصلنامة مدیریت بحران، 2(3): 24-15.
  6. رشیدی، معصومه (1388). رسانهها و بحران. تهران: سروش هدایت.
  7. روشندل اربطانی، طاهر (1387). «نقش مدیریت رسانه در تحول بحران از تهدید به فرصت». فصلنامة پژوهشهای ارتباطی، 15(55): 162-141.
  8. سبیلان اردستانی، حسن (1386). رادیو و مدیریت بحران. تهران: دفتر پژوهش‌های رادیو.
  9. شریفی، طیبه (1389). بررسی نقش رسانههای محلی در مدیریت بحران استان گلستان (سیل) از دیدگاه روزنامهنگاران استان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز. دانشکدة روانشناسی و علوم اجتماعی.
  10. صلواتیان، سیاوش (1389). رسانهها و مدیریت بحران (پیشبینی، پیشگیری، آمادگی). تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
  11. نصرالهی، اکبر (1389). مدیریت پوشش خبری بحران در رسانههای حرفهای. تهران: دفتر مطالعات و توسعة رسانه‌ها.
  12. وردی‌نژاد، فریدون؛ بهرامی،  شهلا (1388). مدیریت بحران و رسانهها. تهران: سمت.
  13. (2005). “National Report of the I.R.Iran on Disaster Reductio”. World Conference on Disaster Reduction. Kobe, Japan.
  14. (2010). Natural Disasters Risk Index. London: Maplecroft.
  15. AMARC. (2008). “Practices of Community Radios in Natural Disaster Management Situations”. World Association of Community Radio Broadcasters. Kathmandu.
  16. Chhetri, P., & Narayan, S. (2010, April). “Engendered Disaster Management through Community Radio”. Women in Action, 1(9).
  17. Dominick, J. (1998). The Dynamics of Mass Communication (6th Ed ed.). N.Y.: McGrew-Hill.
  18. Green, K. (1983). “A Case Study Analysis of the Relationship of Local Newspapers and Disaster Related Citizens Groups”. DRC Preliminary Papers.
  19. Hornig, S. (1993). “Faces in the news: Network Television news coverage of Hurricane Hugo and the Loma Prieto earthquake”. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 2(37).
  20. Kearns Dill, R. (2006). An Investigation of Focus Local, Regional, and National Newspaper Coverage in the Aftermath of Hurricane Katrina. A Thesis for Master of Mass Communication. Louisiana State University.
  21. Morehead, C. (2011). The Public Service Role of the Local Pensacola Mass Media during Hurricane Ivan. A Thesis for Master of Journalism and Mass Communications. University of Nebraska.
  22. Quarantelli, E. L., & Wenger, D. (1990). A cross-societal comparison of disaster news reporting in Japan and the United States. Delaware: University of Delaware Disaster Research Center.
  23. Quarantelli, E. L., & Wenger, D. E. (1989). Local Mass Media Operations, Problems and Products in Disasters. DRC Research Notes/Report Series.
  24. Salavatian, S., & Gharagozlu, A. (2011). “The Butterfly Model: the role of mass media at the pre-crisis stage of crisis management”. Asia Pacific Public Relations Journal, 2(12): 61-74.
  25. Spence, P. R., McIntyre, J. J., Lachlan, K. A., Savage, M. E., & Seeger, M. W. (2011). “Serving the Public Interest in a Crisis: Does Local Radio Meet the Public Interest?”. Journal of Contingencies and Crisis Management, 4(19): 227-232.