ارزیابی سطح آگاهی دانش آموزان متوسطه اول شهر شیراز برای مواجهه با مخاطره ی زلزله

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت بحران، دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 دانشیار بخش جامعه‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی، دانشگاه شیراز

چکیده

هـشتاد درصـد از تلفـات جـانی ناشی از زلزله در شش کشور چین، ایران، پرو، شوروی سابق، گواتمالا و ترکیه بوده است. شهر شیراز به‌عنوان یکی از کلانشهرهای کشور ایران در مناطق لرزه‌خیز زاگــرس قرار دارد که دارای استعداد لرزه‌خیزی زیاد و پیوسته‌ای است. بررسی‌هـا نشان می‌دهد که از سال 1925 میلادی به بعد، تقریباً هر 20 سال یک بار  زلزله‌هایی بـا بزرگـی 7/5-5/5 ریشتر در منطقـه رخ داده است.
این پژوهش با هدف بررسی سطح آگاهی  دانش‌آموزان متوسطۀ اول برای مواجهه با مخاطرۀ زلزله صورت گرفت. جامعۀ آماری شامل کل دانش‌آموزان مدارس متوسطۀ اول شهر شیراز و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامۀ محقق‌ساخته است. براساس فرمول کوکران، حجم نمونه برابر با 380 دانش‌آموز به‌دست آمد. 400 پرسشنامه با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای توزیع شد. روش تحقیق توصیفی - پیمایشی است و برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. سؤالات تحقیق به‌وسیلۀ آزمون‌های آماری تی، تحلیل واریانس یکطرفه و تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر پاسخ داده شد.
یافته‌ها نشان داد که 1/22 درصد از دانش‌آموزان نمره‌های بین 40/0-20/0، 3/51 درصد نمره‌های بین 60/0-40/0 و 1/25 درصد نمره‌های بین 80/0-60/0 کسب کردند. این سطح از آگاهی با توجه به خطر جدی وقوع زلزله کمتر از حد مطلوب است. سطح آگاهی دانش‌آموزان در اقدامات ضروری حین وقوع زلزلۀ احتمالی از دیگر اقدامات بالاتر بود. میانگین نمرۀ آگاهی دانش‌آموزان 50/0 (از 00/1 امتیاز) است.
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها


[1]. احدنژاد روشتی، م؛ جلیل‌پور، ش. (1390). ارزیابی عوامل بیرونی تأثیرگذار در آسیب‌پذیری ساختمانی بافت قدیم شهرها در برابر زلزله (مطالعۀ موردی: ناحیة 1 شهر خوی). سمینار ملی کاربرد جی آی اس در برنامه‌ریـزی اقتـصادی، اجتمـاعی و شـهری. 12-11.
[2]. نسبی، ن. قدیری، م. نسبی، ن. عطار، م. (1392). «بررسی میزان آمادگی ارتباطی - سرمایه اجتماعی خانوارهای شهر شیراز در برابر زلزله و ارتباط آن با وضعیت اقتصادی - اجتماعی، سال 1391». مقاله‌های همایش‌های ایران، کنفرانس ملی مدیریت بحران.
[3]. حشمتی، و؛ ایزدخواه، ی. ا. (1389). «نمونه‌هایی از روش‌ها و الگوهای تدریس موضوع "زلزله و ایمنی" برای مقاطع پیش‌دبستانی و دبستان». فصلنامۀ علمی امداد و نجات.1(2). 102-82.
[4]. شاکری‌نژاد، ق؛ ساکی، م؛ جاروندی، ف؛ ساکی، ن. (1392). «تأثیر برنامۀ آموزشی مبتنی بر الگوی پرسید بر رفتارهای ایمنی دانش‌آموزان پسر مدارس ابتدایی شهر اهواز در برابر زلزله». فصلنامۀ علمی پژوهشی دانشکدۀ بهداشت یزد. 2(12). 182-174.
[5]. Altan, M.; Özturk, F.; Ayday, C. (2004). “Preliminary Earthquake Risk Management Strategy Plan of Eskisehir, Turkey by using GIS”. Paper presented at the 7th AGILE Conference on Geographic Information Science. Heraklion, Greece.
[6]. Jahangiri K.; Razani A.; Farzadi F. (2007). “The Earth is shaking, are you ready”? Journal of Selected Papers in Management (Gozidye modiriat); 68:55-64. (In Persian).
[7]. Hayashi, T. (2014). “Disaster Prevention Education in Merapi Volcano Area Primary Schools: Focusing on Students’ Perception and Teachers’ Performance”. Procedia Environmental Sciences, 20: 668-677.
[8]. Karanci, A. N.; Aksit, B.; Dirik, G. (2005). “Impact of a community disaster awareness training program in Turkey: Does it influence hazard-related cognitions and preparedness behaviors”. Social Behavior and Personality: an international journal. 33(3): 243-258.
[9]. Kano, Megumi; Bourque, Linda B. (2007). “Experiences with and preparedness for emergencies and disasters among public schools in California”. Journal of NASSP Bulletin. 91(3): 201-218.
[10]. Ozkazanc, S.; Yuksel, U. D. (2015). “Evaluation of Disaster Awareness and Sensitivity Level of Higher Education Students”. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 197: 745-753.
[11]. Al Thobaity, A.; Plummer, V.; Innes, K.; Copnell, B. (2015). “Perceptions of knowledge of disaster management among military and civilian nurses in Saudi Arabia”. Australasian Emergency Nursing Journal. 18: 156-164.
[12]. Sinha, A.; Pal, D.; Kasar, P.; Tiwari, R.; Sharma, A. (2008). “Knowledge, attitude and practice of disaster preparedness and mitigation among medical students”. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 17(4): 503-507.
[13]. Johnston, David; Tarrant, Ruth; Tipler, Karlene; Coomer, Maureen; Pedersen, Sandy; Garside, Ruth (2011). “Preparing schools for future earthquakes in new Zealand: lessons from an evaluation of a Wellington school exercise”. Australian Journal of Emergency Management. (26)1: 24-30.