واژه‌شناسی، رمزگشای مدیریت مخاطرات محیطی

نوع مقاله : پژوهشی بنیادی

نویسنده

استادیار گروه مخاطرات محیطی و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، واحد لنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان

چکیده

استفادۀ گسترده از واژگان به‌ظاهر مترادف، در حوزۀ دانش مخاطرات محیطی، مطلب ناآشنایی برای متخصصان این رشته به‌حساب نمی‌آید؛ از این‌رو، سؤال پژوهش حاضر آن است که آیا استفاده از واژگانی چون بلایای طبیعی، بحران‌های طبیعی یا مخاطرات طبیعی به‌جاست و کاربرد هم‌عرض آنها مجاز است؟ آیا این واژگان به‌راستی همه حامل یک معنا هستند؟ اگر پاسخ منفی است، چه عوارضی بر کاربرد واژگان مترادف مترتب است؟ در این مقاله با استفاده از تحلیل گفتمان و روش عملیاتی پدام، با انتخاب ده عنوان رشتۀ دانشگاهی و سه متن از متون در قلمرو این دانش، به تحلیلی مفهومی در پاسخ به پرسش‌های یادشده پرداخته شد. نتایج این پژوهش گواه آن است که ویژگی‌های زبانی چون هم‌معنایی، چندمعنایی و نسبیت زبانی در زمینۀ پژوهش و در حوزه‌های نظری دانش مخاطرات چون معرفت‌شناسی، وجودشناسی و شناخت‌شناسی تأثیر بسزایی دارد و به‌کار گرفتن این شیوه واژگان مسبب بروز مسائل حادی اجرایی خواهد بود؛ چنانکه می‌توان ادعا کرد که مدیریت مخاطرات محیطی بسیار پیشتر از آنکه معطوف به شناخت پدیدهای فیزیکی و تدوین چارچوب‌های مدیریتی و عملیاتی باشد، معطوف به عنصر فرهنگی- زبانی است و از این‌رو، تشریح و تبیین دقیق واژگان تخصصی، نویدبخش آینده‌ای روشن در این راه خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


[1] احمدی، بابک (1370). ساختار و تأویل متن، ج اول، تهران: نشر مرکز.
[2] آقاجانی، سعادت (1390). «مقدمه‌ای بر تحلیل گفتمان»، نشریۀ علوم اجتماعی، تهران، ش 37، ص 86-78.
[3] انجیل عیسی مسیح (1386). انجیل برنابه، مترجم سردار کابلی، تهران: انتشارات المعی.
[4] بحران نیوز (1394). مقصر حادثه کیست؟ شاید من مقصر باشم. گفت‌وگوی ریاست سازمان مدیریت بحران با سایت خبری بحران نیوز.
[5] باطنی محمد‌رضا (1369). زبان و تفکر، چ چهارم، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
[6] باتا باسودب (1394). روشهای تحقیق در سنجش از دور، ترجمۀ کاظم علوی‌پناه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
[7] بشیر، حسن (1385). تحلیل گفتمان: دریچه‌ای برای کشف ناگفته‌ها، تهران: انتشارات مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق.
[8] بشیر، حسن (1391). رسانههای بیگانه: قرائتی با تحلیل گفتمان، ج دوم، تهران: انتشارات سیمای شرق.
[9] بشیر، حسن (1394). «زبان‌شناسی و تحلیل گفتمان اخبار‌: رویکرد عملیاتی»، ‌فصلنامۀ اطلاع‌رسانی و ارتباطات، سال دوم، ش 7 و 8، پاییز و زمستان.
[10] بنادکی سعید (1387). فرضیۀ نسبت سایپر ­ـ ورف، سایت زبانشناسان همگانی،
[11] پیراسته، سعید؛ محمود‌زاده، امیر؛ هاشمی، سید مهدی؛ و فرزین‌پور، لیلا (1390). واژهنامۀ تخصصی مدیریت بحران، اصفهان: انتشارات علم‌آفرین.
[12] رامشت، محمد‌حسین (1376). بحران معرفت‌شناسی در ژئو‌مورفولوژی- مجمع دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. تابستان و پاییز، ش 10 و 11، ص 66-50.
[13] رامشت محمدحسین و همکاران (1381). «مفهوم تعادل در دیدگاه‌های فلسفی ژئومورفولوژی»، تحقیقات جغرافیایی، تابستان و پاییز، دورة 17 ش 3-2، ص 94- 79.
[14] سعیدی، بهنام و همکاران (1394). چهارچوبه سندای برای کاهش خطرپذیری سوانح 2030 ـ 2015، تهران: انتشارات کتاب پدیده.
[15] عمید، حسن (1369). فرهنگ فارسی عمید، چ هفتم، تهران: امیر‌کبیر.
[16 ] قرآن مجید (‌1375). قرآن مجید، ترجمۀ الهی قمشه‌ای، اصفهان: انتشارات دهاقانی.
[17] شکویی حسین (1382). اندیشه‌های نو در فلسفۀ جغرافیا. ج اول، چ ششم، تهران: انتشارات گیتا‌شناسی.
[18] فرکلاف نورمن (‌1379). تحلیل انتقادی گفتمان، گروه مترجمان، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ای.
[19] مقیمی، ابراهیم (1394). مخاطرهشناسی، تهران: مؤسسۀ انتشارات دانشگاه تهران.
[20] وب سایت سازمان مدیریت بحران کشور http://ww.ndmo.ir
[21] وزارت نیرو، نامۀ لزوم آمادگی جهت مواجهه با پدیدۀ ال‌نینو و پیامد‌های آن در پاییز و زمستان سال جاری، شمارۀ 10/31/32621/94 مورخ 5/7/1394
[22] یار‌محمدی، لطف‌الله؛ و خسروی‌نیک، مجید (1382) «شیوه‌ای در تحلیل گفتمان و بررسی دیدگاه‌های فکری اجتماعی»، نامۀ فرهنگ، ش 42. ص 181-173.
[23] Arnett's .  William (2004) What the bleep we know .A film, Samuel Goldwyh films prodous in U.S. A
[24]  Bhatta .B ( 2013) Remote sensing and GIS ,znd edn .oxford university press . New Delhi,
[25] Gee james p(2005) An introduction to discourse analysis theory and method, second edition London and new York Routledge
[26] Guba EG . Lincoln YS (1994) competing paradigms in qualitative research.in: Denis nk, Lincoln ys(eds) handbook of quantitative research.
[27]  Gomez . B, gones (2010) Research methods in geography acritical introduction Wiley black well, west Sussex zolo
[28] The united Nations office. UNISDR. (2009) Terminology on disaster risk reduction
[29] The united Nations office(2015) Proposed updated terminology on disaster risk reduction: technical review
[30]  Smith B (1999) ontology , philosophical and computational . Unpublished manuscript     http://wings.buffalo.edu/philasophical /faculty/smith/articles/ontology               
[31] Smith Keith(2013)Environmental Hazards: Assessing Risk and Reducing Disaster 6th Edition . Routledge; 6 edition (February 28, 2013).504p
[32] William Arntz, Betsy Chasse (2004) what the bleep do we know film. Company Films. United States.