بررسی و تبیین مخاطرات اخلاقی و انتخاب نامناسب در بازار سرمایه و نقش اخلاق در کاهش آن

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه تهران، دانشکدۀ اقتصاد

2 استادیار دانشگاه تهران، دانشکدۀ اقتصاد

3 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه تهران، دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر درصدد بررسی و تبیین مخاطرات اخلاقی و انتخاب نامناسب در بازار سرمایه و نقش اخلاق در کاهش آن بوده است. در این پژوهش با استفاده از روش کیفی سعی شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی به‌صورت توصیفی، تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته شود. برای ایجاد شفافیت در بازار سرمایه، در دسترس بودن اطلاعات مهم‌ترین عامل است. هرچه اطلاعات مرتبط با بازار سرمایه، شفاف‌تر و متقارن باشد، تأثیرگذاری این بازار بر رشد و توسعۀ اقتصادی بیشتر خواهد شد. یکی از پیامدهای منفی ناشی از تقارن نداشتن اطلاعات، سوء استفاده یا به‌عبارتی مخاطرۀ اخلاقیِ فرد یا گروهِ دارای اطلاعات بیشتر است که به‌دنبال آن، طرف دیگر که اطلاعات کمتری دارد، دچار انتخاب نامناسب می‌شود. در پژوهش حاضر نشان داده شده که پیروی از اصول اخلاقی اسلامی و تدوین دستورالعمل‌های اخلاقی و فرهنگ‌سازی برای حاکمیت ارزش‌های اخلاقی و دینی می‌تواند تا حد زیادی در کاهش حیله و فریب و افزایش صداقت و اعتماد و ایجاد شفافیت مؤثر باشد و هزینۀ نظارت را کاهش دهد و اجرای قوانین را نیز تضمین کند.

کلیدواژه‌ها


[1].       ابراهیمی سالاری، تقی؛ صالح‌نیا، نفیسه، سروش، مصطفی؛ و لطیفی، محمدرضا (1393). «آموزه‌های اخلاقی اسلام و شفافیت بازار سرمایه در ایران»، اولین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری و علوم اجتماعی، رشت.
[2].              امینی، امراله؛ امامی، مصطفی؛ و امامی، علیرضا (1391). تأثیر شفافیت بر کارایی بازار سرمایه با تأکید بر حاکمیت شرکتی، حسابرسی.
[3].              اونی، بروس (1381). نظریة اخلاقی کانت، ترجمة علیرضا آل بویه، قم: بوستان کتاب قم.
[4].              ایروانی، جواد ( 1384). اخلاق اقتصادی از دیدگاه قرآن و حدیث، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
[5].              تجویدی، الناز (1389). «شفافیت و کارایی بازار سرمایه»، حسابدار، ش 1 (پیاپی 196)، ص 43-34.
[6].              جعفری نیک‌سرشت، داوود؛ فرهانیان سید محمدجواد؛ و طاهری، محمدحسین (1394). اخلاق حرفه‌ای در بازار سرمایه، انتشارات بورس.
[7].              حیدری، احمد (1383). حکمرانی خوب، بنیان توسعه، مرکزپژوهش‌هایمجلس شورای اسلامی، دفتر بررسی‌هایاقتصادی.
[8].        سلیمی‌فر، مصطفی؛ و شیرورز، زهرا (1389). «بررسی کارایی اطلاعاتی بازار بورس به روش آزمون نسبت واریانس»، مجلةدانشوتوسعه،سالهجدهم،ش31، ص 59-29.
[9].              صالحآبادی، علی (1390). نقش بازار سرمایه در تحول روش‌های تأمین مالی در کشور، سازمان بورس و اوراق بهادار.
[10].          عباسی، عباس (1384). «‌تحلیل سیستمی راهکارها و موانع افزایش شفافیت در بازار سرمایة ایران»، http://www.conference.ac
[11].          مصباح، محمدتقی، (1384). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
[12].          معصومی‌نیا، غلام‌علی (1386). «اخلاق اقتصادی، مبانی بینشی، آموزه‌ها و آثار»، اقتصاد اسلامی، ش 26.
[13].          نجفی، مهدی (1384). «اخلاق و کارایی در بازار سهام از دیدگاه اسلام»، فصلنامة اقتصاد اسلامی، ش 18، ص 155-137.
[14].            Bajari, P., H. Hong, & Khwaja, A. (2006). Moral hazard, adverse selection and health expenditures: A semiparametric analysis. NBER Working paper.
[15].            Bas Jacobs and SwederJ.G.vanWijnberg (2006). ”Capital-Market Failure,Adverse Selection, and Equity Financing of Higher Education”.
[16].            Brealey, R. & Myers, S. (1990). Principles of Corporate Finance, McGraw-Hill, New York.
[17].            Brown, S. & Hillegeist, S.A. (2007). “How disclosure quality effects the level ofinformation asymmetry”. Springer Science + Business Media, Vo.12, pp. 443-477.
[18].            Cardon, James H. & IgalHendel (2001). “Asymmetric Information in Health Insurance: Evidence from the National Medical Expenditure Survey”. RAND Journal of Economics. 2001; 32(3):408-27.
[19].            Edward S. Prescott-A (1999). “primer on moral-hazard models”, Federal Reserve Bank of Richmond Economic Quarterly, Volume 85/1, Winter.
[20].            Ergincan, Yakup. (2008), “Renegotiating moral hazard contracts under limited liability and monotonicity,” Journal of Economics and Social Research, 97, pp. 1-29.
[21].            Gensler, H. J, (2004), "Moral Philosophy", In H. J. Gensler, E. W. Spurgin& J. C. Swindal (Eds.), Ethics; Contemporary Reading, New York, Routledge, pp. 1-24.
[22].            Hausman, D, 2007, "The Philosophical Foundations of Mainstream Normative Economics", in D. Hausman, The Philosophy of Economics, 3th ed, USA, Cambridge Univesity Press
[23].            Wonderling, D, R Gruen, and N Black, Introduction to Health Economics. 2005