طراحی مدل عوامل سازمانی مؤثر بر انتقال دانش با هدف کاهش مخاطرات محیطی در پروژه‌های صنعت نفت‌وگاز ایران

نوع مقاله : پژوهشی بنیادی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری مدیریت پروژه و ساخت، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استاد دانشکدۀ هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استادیار دانشکدۀ مهندسی صنایع، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

صنعت نفت‌وگاز تأثیر زیادی بر محیط زیست دارد و فرایندهای احداث و بهره‌برداری از پروژه‌های نفت‌وگاز از مهم‌ترین عوامل انسانی مؤثر بر محیط زیست است. پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر در انتقال دانش در سازمان‌ها به‌عنوان راهکاری برای کاهش مخاطرات محیطی در پروژه‌های صنعت نفت‌وگاز می‌پردازد. سازمان‌ها مهم‌ترین ارکان را در شکل‌دهی و جهت‌دهی رفتار کارکنان خود دارند و امروزه بسیاری از رفتارهای کارکنان منشأ سازمانی دارد. با پیشرفت جوامع امروزی، مدیریت دانش بیش از پیش مورد توجه سازمان‌ها قرار گرفته است. در فرایند جریان دانش، انتقال دانش تأثیر بسزایی دارد. انتقال نادرست دانش در سازمان‌ها ممکن است به مخاطرات زیست‌محیطی و اجتماعی گسترده‌ای منجر شود. عوامل متعددی در انتقال دانش مؤثرند که یکی از تأثیرگذارترین آنها، شاخص‌های مربوط به سازمان است. تمرکز این پژوهش بر شناسایی عوامل سازمانی مؤثر در انتقال دانش است. رویکرد پژوهش حاضر کمّی است و از راهبرد پژوهشی توصیفی نیز استفاده می‌کند. جامعۀ آماری، شرکت‌های فعال در حوزۀ نفت‌وگاز است و گردآوری داده‌ها به استفاده از مصاحبه و پرسشنامه انجام گرفته است. بررسی‌ها و تحلیل‌ها بیانگر یازده عامل تأثیرگذار در انتقال دانش در سازمان‌ها از جمله فرهنگ سازمانی، روابط سازمانی و سیستم پاداش است.‌ همچنین براساس یافته‌ها، سازمان‌ها می‌توانند بستر خود را به‌منظور انتقال هرچه بیشتر دانش، با هدف کاهش مخاطرات زیستی در حین اجرای پروژه‌های صنعت نفت‌وگاز بهبود بخشند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اسمیت، کیت (1382). مخاطرات محیطی، ترجمۀ ابراهیم مقیمی و شاپور گودرزی‌نژاد، تهران: سمت.
  2. انوشه، زهرا (1394). معرفی آلودگی‌های صنعت پالایش نفت و اقدامات کنترلی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ محیط زیست، دانشگاه علوم و تحقیقات اهواز.
  3. حاجی‌یخچالی، سیامک؛ پرچمی جلال، مجید؛ و اسدی، محمدکاظم (1396). «انتخاب تأمین‌کنندگان در زنجیرۀ تأمین سبز پروژه‌های صنعت نفت‌وگاز با ترکیب روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیارۀ فازی»، مدیریتمخاطراتمحیطی، دورۀ 4، ش 3، ص 246- 231.
  4. حافظ‌نیا، محمدرضا (1395). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: سمت.
  5. دانش، شهناز؛ زندگانی، رضا؛ و درخشان، سهیل (1394). آلودگی‌های نفتی خلیج فارس و مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آن، همایش آب و محیط زیست، دورۀ اول.
  6. سی‌ریز، جان (1390). کنترل زیست‌محیطی در صنعت نفت، ترجمۀ سید حسین داودی، تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
  7. صالحی طالشی، محمدجواد؛ اربابی، هانیه؛ و حسینعلی‌پور، مجتبی (1396). «بررسی دفتر مدیریت پروژه در سازمان‌های پروژه‌محور صنایع بالادستی نفت‌وگاز ایران و رابطۀ آن با موفقیت پروژه»، بهبود مدیریت، سال یازدهم، ش 2، ص 143-119.
  8. صبحیه، محمدحسین؛ اقدسی، محمد؛ شامی زنجانی، مهدی؛ و حکمیان، حمید (1397). «نگاه یکپارچه به یادگیری در سازمان‌های پروژه‌محور»، مطالعاتمدیریت(بهبودوتحول)، دورۀ 27، ش 88، ص 24-1.
  9. موسویون، زهرا؛ و پورخباز، حمیدرضا (1396). آلودگی‌های ناشی از صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، چهارمین کنفرانس بین‌المللی برنامه‌ریزی و مدیریت محیط زیست.
  10. مقیمی، ابراهیم؛ جعفربیگلو، منصور؛ مقصودی، مهران؛ مونیر، نولبرتو؛ و احمدی، امیر (1397). «تأثیر مخاطرات ژئومورفولوژیک آبراهه‌ای بر خطوط انتقال انرژی با استفاده از مدل محور ریسک خط لوله؛ مطالعۀ موردی: خط لولۀ گاز نهم سراسری»، مدیریتمخاطراتمحیطی، دورۀ 5، ش 2، ص 216- 199.
  11. مقیمی، ابراهیم (1394). دانش مخاطرات، چ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  12. معین، محمد (1393). فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
  13. Ahmad, F. (2018). “Knowledge sharing in a non-native language context: Challenges and strategies”, Journal of Information Science, 44(2), pp: 248-264.
  14. Alavi, M., & Leidner, D. E. (2001). “Knowledge management and knowledge management systems: Conceptual foundations and research issues”. MIS quarterly,pp: 107-136.
  15. Almeida, M. V., & Soares, A. L. (2014). “Knowledge sharing in project-based organizations: Overcoming the informational limbo”, International Journal of Information Management, 34(6), pp:770-779.
  16. Andersson, U., Dasí, À., Mudambi, R., & Pedersen, T. (2016). “Technology, innovation and knowledge: The importance of ideas and international connectivity”,  Journal of World Business, 51(1), pp: 153-162.
  17. Arthur, J. B., & Huntley, C. L. (2005). “Ramping up the organizational learning curve: Assessing the impact of deliberate learning on organizational performance under gainsharing”, Academy of Management Journal, 48(6),pp: 1159-1170.
  18. Asrar-ul-Haq, M, & Sadia A. (2016). “A systematic review of knowledge management and knowledge sharing: Trends, issues, and challenges”, Cogent Business & Management, 3.1.
  19. Bartol, K. M., & Srivastava, A. (2002). “Encouraging knowledge sharing: The role of organizational reward systems”, Journal of Leadership & Organizational Studies, 9(1), pp: 64-76.
  20. Bengoa, D. S., Czinkota, M. R., Kaufmann, H. R., & Schrader, M. (2015). “A concerted effort to transfer knowledge within European MNCs”, European Journal of International Management,9(3), pp: 288-305.
  21. Bock, G. W., Zmud, R. W., Kim, Y. G., & Lee, J. N. (2005). “Behavioral intention formation in knowledge sharing: Examining the roles of extrinsic motivators, social-psychological forces, and organizational climate”, MIS quarterly, pp: 87-111.
  22. Boh, W. F. (2007). “Mechanisms for sharing knowledge in project-based organizations”, Information and organization, 17(1), 27-58.
  23. Bresman, H., Birkinshaw, J., & Nobel, R. (2010). “Knowledge transfer in international acquisitions”, Journal of International Business Studies, 41(1), pp: 5-20.
  24. Bresnen, M., Edelman, L., Newell, S., Scarbrough, H., & Swan, J. (2003). “Social practices and the management of knowledge in project environments”, Journal of project management, 21(3), pp: 157-166.
  25. Cheng, T., Tai, M., & Chen, M. (2008, October). “The influence factors of knowledge transfer in project management: An empirical survey. In Wireless Communications”, Networking and Mobile Computing, 2008. WiCOM'08. 4th International Conference on (pp. 1-7). IEEE.
  26. Chiu, C., Hsu, M., & Wang, E. (2006). “Understanding knowledge sharing in virtual communities: An integration of social capital and social cognitive theories”, Decision support systems, 42(3), pp: 1872-1888.
  27. Collins, C. J., & Smith, K.G.(2006). “Knowledge exchange and combination: The role of human resource practices in the performance of high-technology firms”, Academy of management journal, 49(3),544-560.
  28. Connelly, C. E., & Kevin Kelloway, E. (2003). “Predictors of employees’ perceptions of knowledge sharing cultures”, Leadership & Organization Development Journal, 24(5), pp: 294-301.
  29. Dawes S, Gharawi,M, & Burke,G. (2012). “Transnational public sector knowledge networks: Knowledge and information sharing in a multidimensional context”, Government Information Quarterly, 29, pp:112-120.
  30. Fletcher-Chen, C. (2015). “Impact of language diversity and social interaction on knowledge transfer”, US-China Education Review, 5(3), pp: 159-180.
  31. Frey, P., Lindner, F., Muller, A., & Wald, A. (2009). “Project Knowledge Management Organizational Design and Success Factors-An Empirical Study in Germany”, International Conference HICSS'09(1-14).
  32. Gang, Q., & Bosen, L. (2010, May). “Research on model of knowledge transfer in outsourced software projects”, International Conference on E-Business and E-Government (ICEE), (pp. 1894-1899).
  33. Gopal, J., Sangaiah, A. K., Basu, A., & Reddy, C. P. (2015). “Towards identifying the knowledge codification effects on the factors affecting knowledge transfer effectiveness in the context of GSD project outcome”, 49th Annual Convention of the Computer Society of India (CSI) , Volume 1 (611-620).
  34. Grevesen, C. & Damanpour, F.(2007). “Performance implications of organisational structure and knowledge sharing in multinational R&D networks”, Journal of Technology Management,38,113-136.
  35. Hamid, N. A. A., & Salim, J. (2010, March). “Exploring the role of transactive memory system (TMS) for knowledge transfer processes in Malaysia E-government IT outsourcing”, In Information Retrieval & Knowledge Management,(CAMP), 2010 International Conference on (pp. 303-309). IEEE.
  36. Hassandoust, F., Logeswaran, R., & Farzaneh Kazerouni, M. (2011). “Behavioral factors influencing virtual knowledge sharing: theory of reasoned action”, Journal of Applied Research in Higher Education, 3(2), pp: 116-134.
  37. Hofer, F. (2011). “Knowledge transfer between academia and industry”, Encyclopedia of Knowledge Management, 2nd Edition, pp: 977-986. IGI Global.
  38. Ipe, M. (2003). “Knowledge sharing in organizations: A conceptual framework”, Human resource development review, 2(4), pp: 337-359.
  39. Ismail Al-Alawi, A, Yousif Al-Marzooqi, N, & Fraidoon Mohammed, Y. (2007). “Organizational culture and knowledge sharing: critical success factors”, Journal of knowledge management, 11(2),22-42.
  40. Jonsson, A., & Kalling, T. (2007). “Challenges to knowledge sharing across national and intra-organizational boundaries: case studies of IKEA and SCA Packaging”, Knowledge Management Research & Practice, 5(3), 161-172.
  41. Khan, Z., Shenkar, O., & Lew, Y. K. (2015). “Knowledge transfer from international joint ventures to local suppliers in a developing economy”, Journal of International Business Studies, 46(6), 656-675.
  42. Kim, S., & Lee, H. (2006). “The impact of organizational context and information technology on employee knowledge‐sharing capabilities”, Public administration review, 66(3),pp: 370-385.
  43. Liebowitz, J. (2004). “A knowledge management strategy for the Jason organization: A case study”, Journal of Computer Information Systems, 44(2), 1-5.
  44. Liebowitz, J., & Megbolugbe, I. (2003). “A set of frameworks to aid the project manager in conceptualizing and implementing knowledge management initiatives”, International Journal of Project Management, 21(3), pp: 189-198.
  45. Lin, H. F. (2007). “Effects of extrinsic and intrinsic motivation on employee knowledge sharing intentions”, Journal of information science, 33(2), 135-149.
  46. Lupton, N. C., & Beamish, P. W. (2016). “The mutual construction of knowledge transfer and shared context in capability development within the networked MNC”, Knowledge Management Research & Practice, 14(1), pp:150-157.
  47. Ma, Z., Qi, L., & Wang, K. (2008). “Knowledge sharing in Chinese construction project teams and its affecting factors: an empirical study”, Chinese Management Studies, 2(2), pp: 97-108.
  48. Mei, C., Tiexin, C., & Hongqin, W. (2007, November). “A context-based model of knowledge transferring in project management”, In Grey Systems and Intelligent Services, 2007. GSIS 2007. IEEE International Conference on (pp. 1465-1469). IEEE.
  49. Mesmer-Magnus, J. R., & DeChurch, L. A. (2009). “Information sharing and team performance: A meta-analysis”, Journal of Applied Psychology, 94(2), 535.
  50. Michailova, S., & Minbaeva, D. B. (2012). “Organizational values and knowledge sharing in multinational corporations: The Danisco case”, International Business Review, 21(1), pp: 59-70.
  51. Mueller, J. (2012). Knowledge sharing between project teams and its cultural antecedents. Journal of Knowledge Management, 16(3), pp: 435-447.
  52. Mukkamala, A. M., & Razmerita, L. (2014). “Which factors influence the adoption of social software? An exploratory study of Indian information technology consultancy firms”, Journal of Global Information Technology Management, 17(3), pp: 188-212
  53. Nooshinfard, F., & Nemati-Anaraki, L. (2014). “Success factors of inter-organizational knowledge sharing: a proposed framework”, The Electronic Library, 32(2), pp: 239-261.
  54. Ordóñez de Pablos, P. (2006). “Transnational corporations and strategic challenges: An analysis of knowledge flows and competitive advantage”, The Learning Organization, 13(6), pp: 544-559.
  55. Pérez-Nordtvedt, L., Kedia, B., Datta, D., & Rasheed, A. (2008). “Effectiveness and efficiency of cross‐border knowledge transfer: An empirical examination”, Journal of management Studies, 45(4), 714-744.
  56. Qi, L.Wang, K.,&Ma, Z.(2010). “Antecedent Factors of Knowledge Sharing in Project Teams: Evidence from Chinese Construction Sector”, International Conference E-Business&E-Government(ICEE).
  57. Šajeva, S. (2007). “An Investigation of Critical Barriers to Effective Knowledge Management”, Social Sciences (1392-0758), 58(4).
  58. Schlegelmilch, B. B., & Chini, T. C. (2003). “Knowledge transfer between marketing functions in multinational companies: a conceptual model”, International Business Review, 12(2), pp: 215-232.
  59. Schomaker, M. S., & Zaheer, S. (2014). “The role of language in knowledge transfer to geographically dispersed manufacturing operations”, Journal of International Management, 20(1), pp: 55-72.
  60. Siakas, K. V., Georgiadou, E., & Balstrup, B. (2010). “Cultural impacts on knowledge sharing: empirical data from EU project collaboration”, Vine, 40(3/4), pp: 376-389
  61. Van den Hooff, B., & De Ridder, J. A. (2004). “Knowledge sharing in context: the influence of organizational commitment, communication climate and CMC use on knowledge sharing”, Journal of knowledge management, 8(6), pp: 117-130.
  62. Van den Hooff, B., & Huysman, M. (2009). “Managing knowledge sharing: Emergent and engineering approaches”, Information & management, 46(1), pp: 1-8.
  63. Wang, S., & Noe, R. A. (2010). “Knowledge sharing: A review and directions for future research”, Human resource management review, 20(2), pp: 115-131.
  64. Wickramasinghe, V., & Widyaratne, R. (2012). “Effects of interpersonal trust, team leader support, rewards, and knowledge sharing mechanisms on knowledge sharing in project teams”, 42(2), pp:214-236.
  65. Yang, C., & Chen, L. C. (2007). “Can organizational knowledge capabilities affect knowledge sharing behavior?”, Journal of information science, 33(1), pp: 95-109.
مدیریت مخاطرات محیطی
دوره 5، شماره 4
دی 1397
صفحه 381-400

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار