ارائۀ راهکاری مکان‌مند به‌منظور بهبود مدیریت امداد و نجات پس از زلزله

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار، گروه سنجش از دور و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 دانشیار، دانشکدۀ مهندسی عمران، آب و محیط زیست‌، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

زلزله، بحران و بلای طبیعی تقریباً پیش‌بینی‌ناپذیری است که همه‌ساله انسان‌های زیادی به خسارات جبران‌ناپذیر جانی و مالی آن دچار می‌شوند. مدیریت این‌گونه بحران‌ها هم به پیش از وقوع آنها مربوط می‌شود و هم به پس از آن. امداد و نجات، جزء مراحلی در وقوع حوادث است که می‌توان با مطالعه و بررسی آن پیش از وقوع به راهکاری برای بهبود عملکرد گروه‌های امداد و نجات در هنگام بحران رسید. در این پژوهش با بهره‌گیری از سیستم اطلاعات مکانی و الگوریتم ازدحام ذرات و شبیه‌سازی زلزله‌ای فرضی، راهکاری برای مدیریت بهینه گروه‌های امداد و نجات در وقوع زلزله پیشنهاد می‌شود. در این روش، زلزله‌ای فرضی در تهران شبیه‌سازی شد و 32 امدادرسان در قالب چهار گروه عملیاتی در 148 مجتمع مسکونی در محدودۀ تحقیق به انجام وظیفه پرداختند. امدادگران با استفاده از الگوریتم ازدحام ذرات در یک سیستم اطلاعات مکانی، به‌گونه‌ای به فعالیت‌های امداد و نجات اختصاص یافتند که در زمان کمتری، امداد و نجات بیشتر و نیز کارامدتر نسبت به حالت تجربی و سنتی انجام دهند. استفاده از این الگوریتم برای بهینه‌سازی شبیه‌سازی‌ها و نیز اجرای ساختار علمی و عملی فعالیت‌ها و گروه‌های عملیاتی امداد و نجات، راهکاری نوین برای بهبود کیفیت امداد و نجات پس از زلزله خواهد بود. نتایج اجرای الگوریتم پیشنهادی این پژوهش، بهبود حدود دوبرابری تخصیص صورت‌پذیرفته را نشان داد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. پیام راد، داوود؛ و وفائی‌نژاد، علیرضا (1394). «کمک به مدیریت بحران زلزله با مکان‌یابی مراکز اسکان موقت با استفاده از یک سیستم حامی تصمیم‌گیری GIS مبنا (مطالعۀ موردی: منطقۀ 8 شهرداری اصفهان)»، نشریۀ علوم و فنون نقشه‌برداری، دورۀ 5، ش 2، ص 246-231.
  2. سرگلزائی، عالیه؛ و وفائی‌نژاد، علیرضا (1396). «یافتن کوتاه‌ترین مسیر شبکه با استفاده از الگوریتم بهینه‌سازی فاخته در سیستم اطلاعات مکانی»، نشریۀ علوم و فنون نقشه‌برداری، دورۀ ۶، ش 4، ص 239-231.
  3. شریفی سده، مهراب (1391). تیم‌سازی و کار تیمی در عملیات امداد و نجات، تهران: مؤسسۀ آموزش عالی علمی-کاربردی هلال ایران.
  4. سعیدیان، بهرام؛ مسگری، محمدسعدی؛ و قدوسی، مصطفی (1394). «مقایسۀ کارایی الگوریتم‌های فراابتکاری ژنتیک و انبوه ذرات برای تخصیص بهینۀ آب به زمین‌های کشاورزی در شرایط محدودیت آب»، نشریۀ علمی پژوهشی مهندسی فناوری اطلاعات مکانی، سال 3، ش 4، ص 42-19.
  5. عبداللهی، مجید (1391). مدیریت بحران در نواحی شهری، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
  6. عسگری، علی؛ رخشانی، پدرام؛ و اسماعیلی، اکبر (1391). کاربرد GIS در مدیریت بحران، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
  7. محمدی یگانه، شاهین؛ و ممدوح، حسن (1385). بالگرد در جستجو و نجات، تهران: مؤسسۀ آموزش عالی علمی-کاربردی هلال ایران.
  8. مزیدآبادی، شهریار (1382). جستجو و نجات در ساختمان‌های فروریخته: آواربرداری: آنچه باید امدادگران، نجاتگران و آتش‌نشانان بدانند، نخل.
  9. ولدبیگی، برهان‌الدین؛ و پورحیدری، غلامرضا (1389). مقابله و بازسازی در بحران‌ها: راهبردها و راهکارهای ایجاد جوامع پایدار، تهران: مؤسسه آموزش عالی علمی-کاربردی هلال ایران و دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله.
  10. ایزدی، آرمان (1389). مروری بر مبانی مدیریت سوانح، تهران: سازمان امداد و نجات.
    1. Akbari, Mehdi; & Rashidi, Hassan (2016). “A Multi-Objectives Scheduling Algorithm Based on Cuckoo Optimization for Task Allocation Problem at Compile Time in Heterogeneous Systems”, Expert Systems with Applications, Volume 60, PP. 234–248. ELSEVIER.
    2. Clerc, Maurice (2010). “Particle Swarm Optimization”, First published:19 January 2010,wiley online library
    3. Ghaderi, Abdolsalam; Mohammad Saeed Jabalameli; Farnaz Barzinpour; & Ragheb Rahmaniani (2012) “An Efficient Hybrid Particle Swarm Optimization Algorithm for Solving the Uncapacitated Continuous Location-Allocation Problem”, Networks and Spatial Economics 12(3):1-19·September 2012.
    4. Gyeongtaek Oh; Youdan Kim; Jaemyung Ahn; & Han-Lim Choi (2016). “PSO-based Optimal Task Allocation for Cooperative Timing Missions”, IFAC-PapersOnLine, Vol 49, Issue 17, 2016, pp: 314-319. ELSEVIER.
    5. Haowei, Zhang; Junwei, Xie; Jiaang, Ge; Wenlong, Lu; & Binfeng Zong (2018). “An Entropy-based PSO for DAR task scheduling problem”, Applied Soft Computing, Vol 73, December 2018, pp: 862-873. ELSEVIER
    6. Jena, R.K. (2015). “Multi Objective Task Scheduling in Cloud Environment Using Nested PSO Framework”, Procedia Computer Science, Volume 57, 2015, pp: 1219-1227. ELSEVIER.
    7. Lei Xu; Xun-zhao Zhou; Qian-mu Li; & Xiao-fei Zhang. (2016). “Energy-efficient resource allocation for multiuser OFDMA system based on hybrid genetic simulated annealing”, Soft Computing. pp: 1–8. Sprringer.
    8. Lin James T.; & Chun-Chih Chiu (2015) “A hybrid particle swarm optimization with local search for stochastic resource allocation problem”, Journal of Intelligent Manufacturing, pp: 1–15. Springer.
    9. Mahdjoub, Jason; Francis Rousseaux; & Eddie Soulier (2014). “Towards Better Coordination of Rescue Teams in Crisis Situations: A Promising ACO Algorithm”, Information Systems for Crisis Response and Management in Mediterranean Countries, Vol 196 of the series Lecture Notes in Business Information Processing pp: 135-142. Springer.
    10. Mountaineer Area Rescue Group. “Probability of Detection”. Appalachian Search and Rescue Conference.
    11. Nedjah, Nadia; Mathias, Rafael; Mendonça, Luiza; & Mourelle, Macedo (2015). “PSO-based Distributed Algorithm for Dynamic Task Allocation in a Robotic Swarm”, Procedia Computer Science, Vol 51, 2015, pp: 326-335. ELSEVIER.
    12. Rasekh, Abolfazl; & Vafaeinezhad, Ali Reza (2012). “Developing a GIS Based Decision Support System for Resource Allocation in Earthquake Search and Rescue Operation”, Computational Science and Its Applications – ICCSA 2012, Vol 7334 of the series Lecture Notes in Computer Science, pp: 275-285. Springer.
    13. Wei Hong Lim; & Nor Ashidi Mat Isa (2015). “Particle swarm optimization with dual-level task allocation”, Engineering Applications of Artificial Intelligence, Vol 38, February 2015, pp: 88-110. ELSEVIER.
    14. Vafaeinezhad, Ali Reza; Alesheikh, Ali Asghar; Hamrah, Majid; Nourjou, Reza; & Shad, Rouzbeh (2009). “Using GIS to Develop an Efficient Spatio-temporal Task Allocation Algorithm to Human Groups in an Entirely Dynamic Environment Case Study: Earthquake Rescue Teams”. Computational Science and Its Applications – ICCSA 2009. Volume 5592 of the series Lecture Notes in Computer Science. pp: 66-78. 2009.
    15. Vafaeinezhad, A.R; Alesheikh, A.A.; Roshannejad, A.A.; & Shad, R. )2009). “A new approach for modeling spatio-temporal events in an earthquake rescue scenario”, Journal of Applied Sciences, 9, pp: 513-520.
    16. YaoLin Liu; DianFeng Liu; YanFang Liu; Jian Hua He; LiMin Jiao; YiYun Chen; & XiaoFeng Hong (2012). “Rural land use spatial allocation in the semiarid loess hilly area in China: Using a Particle Swarm Optimization model equipped with multi-objective optimization techniques”, Science China Earth Sciences, July 2012, Volume 55, Issue 7, pp: 1166–1177. Springer.
مدیریت مخاطرات محیطی
دوره 6، شماره 2
تیر 1398
صفحه 117-129

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار