پهنه‌بندی و برآورد میزان حرکات دامنه‌ای و مخاطرات آن در شهرستان هشترود با استفاده از تداخل‌سنجی راداری و مدل MABAC

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 دانش‌آموختۀ دکتری برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فرهنگیان تبریز، تبریز، ایران

چکیده

زمین‌لغزش یکی از انواع ناپایداری دامنه‌ای است که هرساله خسارات مالی و جانی فراوانی بر جای می‌گذارد. در پژوهش حاضر، کارایی مدل  MABACو تداخل‌سنجی رادار در پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در شهر هشترود ارزیابی شد. فرایند کار تلفیقی از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای است. به این منظور ابتدا نقشۀ زمین‌لغزش‌های منطقه با بازدیدهای میدانی تهیه شد. سپس با مرور و بررسی منابع، عوامل احتمالی مؤثر در فرایند بروز زمین‌لغزش استخراج و بررسی شدند. نقشۀ حاصل در پنج کلاس خطر، طبقه‌بندی شده و با توجه به زمین‌لغزش‌های رخ‌داده در محدودۀ پژوهش ارزیابی شد. با توجه به نتیجۀ ارزیابی، مدل‌های به‌کاررفته، قابلیت مناسبی برای پیش‌بینی وقوع زمین‌لغزش نشان می‌دهند. بررسی و تحلیل نتایج نشان داد که مقدار بارش و ارتفاع نسبت به عوامل دیگر، تأثیر بیشتری در ایجاد نواحی پرخطر دارند. به‌منظور پردازش اطلاعات تصاویر ماهواره‌ای راداری نیز از نرم‌افزار SARSCAPE استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داده است که تصاویر راداری از پتانسیل خوبی برای آشکارسازی ناپایداری دامنه‌ها و محاسبة جابه‌جایی آن‌ها برخوردار است. در دامنۀ زمانی پژوهش بیشترین میزان حرکات مواد دامنه‌ای 23 سانتی‌متر است که نشان‌دهندة فعال بودن منطقه ازلحاظ حرکات دامنه‌ای است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • اصغری سراسکانرود، صیاد؛ محمدزاده شیشه‌گران، مریم؛ و زالی کرده مهینی، عادل (1400). «ارزیابی ناپایداری دامنه‌ای جاده‌های اردبیل - سرعین - سراب با استفاده از تداخل‌سنجی رادار»،جغرافیا و پایداری محیط، دورۀ 11، شمارۀ 2، ص 104-91.
  • اصغری سراسکانرود، صیاد؛ پالیزبان، دلنیا؛ امامی، هادی؛ و قلعه، احسان (1399). «تحلیل مدل‌های تحلیل شبکه و منطق، فازی برای تهیۀ نقشۀ پهنه‌بندی حساسیت وقوع زمین‌لغزش مطالعۀ موردی (جادۀ سراب- نیر)»، جغرافیا و برنامه‌ریزی، دورۀ 24، شمارۀ 73، ص 22-1.
  • اطیابی، سیدمحمدرضا؛ نیازمردی، سعید؛ و عباسپور، رحیم‌علی (1400). «روشی جدید برمبنای ترکیب روش‌های آماری برای افزایش دقت نقشه‌های حساسیت به مخاطرات زمین‌لغزش (مطالعۀ موردی: استان مازندران)»، مدیریت مخاطرات محیطی، سال 8، شمارۀ 2، ص 117-99.
  • بابکان، سولماز؛ زارع، مهدی؛ و معماریان، حسین. (۱۳۸5). «پهنه‌بندی حساسیت زمین‌لغزش، در ناحیۀ ساحلی دریای خزر، با روش احتمالی نسبت فراوانی با استفاده از GIS»، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیرمترقبۀ طبیعی، تهران، شرکت کیفیت ترویج.
  • حبیب‌زاده هریس، محمدصادق؛ المدرسی، علی؛ و سرکارگر اردکانی، علی (1392). بررسی فرونشست در شهریار با استفاده از تکنیک D-In SAR، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد.
  • خدائی قشلاق، فاطمه؛ و حجازی، اسداله. (1395). «پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در محدودۀ کلیبرچای با استفاده از روش تحلیل شبکۀANP »،اولین کنفرانس بین‌المللی مخاطرات طبیعی و بحران‌های زیست‌محیطی ایران، راهکارها و چالش‌ها، اردبیل، شرکت کیان طرح دانش، مرکز تحقیقات منابع آب دانشگاه شهرکرد.
  • رامشت، محمدحسین؛ و سادات، سمیه. (۱۳۹۰). کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی ملی، منطقه‌ای، اقتصادی، انتشارات دانشگاه اصفهان.
  • دهقانی بیدگلی، رضا؛ کوهبنانی، حمیدرضا؛ و یزدانی، محمدرضا (1399). «پهنه‌بندی فرونشست دشت سمنان ناشی از برداشت بی‌رویۀ آب‌های زیرزمینی با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی راداری و تصاویر سنتینل1»، مهندسی آبیاری و آب ایران، سال10، شمارۀ 39، ص 187-175.
  • رنجبر، محسن؛ و معمار افتخاری، محمد. (1391). «پهنه‌بندی پدیده لغزش با استفاده از روش LNRF در جادۀ هراز (از امامزاده هاشم تا لاریجان)»، جغرافیا؛ دورۀ 10 ؛ شمارۀ 33‌، ص 128-107.
  • صدوق ونینی، حسن؛ ثروتی، محمدرضا؛ نصرتی، کاظم؛ذاسدی، میترا؛ قربانی، محمد صدیق. (1394). «پهنه‌بندی لغزش زمین در منطقۀ کاشتر کامیاران برای کاهش مخاطرات»،مدیریت مخاطرات محیطی، سال 1، شمارۀ 2، ص 116-105.
  • عبادی‌نژاد، سید علی؛ یمانی، مجتبی؛ مقصودی، مهران؛ و شادفر، صمد (1386). «ارزیابی کارایی عملگرهای منطق فازی در تعیین توانمندی زمین‌لغزش (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز شیرود)»، انجمن آبخیزداری ایران، سال اول، شمارۀ 2، ص 39-44.
  • مددی، عقیل (1389). «بررسی ناپایداری ژئومورفولوژیک گردنۀ صائین (بین شهر نیر و سراب، منطقۀ آذربایجان) با استفاده از روش آنبالاگان»، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، سال21، شمارۀ 1، ص 94-77.
  • میرزانیا، صالح؛ و شهابی، هیمن (1398). «ارزیابی و پیش‌بینی مکانی مخاطرۀ زمین‌لغزش در جادۀ کوهستانی سنندج-کامیاران با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفتۀ داده‌کاوی»، مدیریت مخاطرات محیطی، سال 4، شمارۀ 6، ص 340-317.
  • میرسنجری، میرمهرداد؛ایلدرمی، علیرضا؛ عابدیان، سحر؛ و علی­محمدی، عارفه (1397). «پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش با استفاده از مدل LNRF (منطقۀ مورد مطالعه: حوضۀ آبریز قمرود- الیگودرز)»، مخاطرات محیط طبیعی، دورۀ 7، شمارۀ 18، ص 130-109.
  • Božanić, D.; Tešić, D.; & Kočić, J. (2019). “Multi-Criteria Fucom-Fuzzy Mabac Model for the   Selection of Location for Construction of Single-Span Bailey Bailey Bridge , Decision Making: Applications in Management and Engineering, 2(1), pp: 132-146.
  • Chatterjee, R.S.; Fruneau, B.; Rudan, J.P.; Roy, P.S.; Frison, P.; Lakhera, R.C.; Dadlhwal, V.K.; & Saha, R. (2006). “Subsidence of  Kolkata (Calcutta) City, India during  the 1990  as  observed   from  space  by  Differential  Synthetic  Aperture  Radar  Interferometry  (D-InSAR) technique”, Remote Sensing of Environment, 102, pp: 176-185.
  • Dehghani, M.; ValadanZoej, M.J.; Entezam, I.; Saatchi, S.; & Shemshaki., A. (2011). “Interferometric measurements of ground surface subsidence induced by overexploitation of groundwater”, Journal of Applied Remote Sensing, 4(2010), pp: 56-73.
  • Ding, X.L.; Liu, G.X.; Li, Z.W.; Li, Z.L.; & Chen, Q.Y. (2004). “Ground subsidence monitoring in Hong Kong with satellite SAR interferometry”, Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, 70(10), pp: 1151−1156
  • Massonnet, D.; & Feigl, K.L. (1998). “Radar interferometry and its application to changes in the earths surface”, Reviews of Geophysics, 36(4), pp:441-500.
  • Pamučar, D.; & Božanić, D. (2019) “Selection of Alcotion For the Development OF MULTIMODAL LOGISTICS CENTER: APPLICATION OF SINGLE-VALUED NEUTROSOPHIC MABAC MODEL”, Operational Research in Engineering Sciences: Theory and Applications, 2(2), pp: 55-71.
  • Van Westen, C.J. )1995(. Geographic Information System in Landslide Hazard Zoning: A Review, with Example from the Andes of Colombia in: Price, M. and System, Taylor & Francis, Bsingstoke, U.K, pp: 135-165.
  • Wang, J.; Wei, G.; Wei, C.; & Wei, Y. (2020). “MABAC method for multiple attribute group decision making under qrung orthopair fuzzy environment”, Defence Technology, 16, pp: 208-216.
مدیریت مخاطرات محیطی
دوره 9، شماره 2
تیر 1401
صفحه 133-150

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار